Zo haal je meer uit de ijzerbehandeling

Het is bekend dat ijzerreserves al na de derde levensdag uitgeput kunnen geraken. Daarom is het goed om biggen al tijdens de eerste drie levensdagen extra ijzer toe te dienen. Biggen worden nu eenmaal geboren met beperkte ijzerreserves in de lever. Bovendien zijn biest en zeugenmelk ijzerarm. De hoeveelheid beschikbaar ijzer uit voeding (plusminus 1 milligram per dag) en uit de reserves in de lever (plusminus 50 milligram) is daardoor beperkt, terwijl snelgroeiende biggen een hoge behoefte aan ijzer (7 tot 16 milligram per dag) hebben.

Naaldinjectie is het meest betrouwbaar

IJzerpreparaten kunnen worden toegediend door gebruik te maken van een traditionele injectiespuit met naald of door gebruik te maken van een toestel voor naaldloze injectie. Meetresultaten bij 21 Nederlandse bedrijven die een van beide injectietechnieken toepasten, laten zien dat 53,4 procent van de biggen behandeld met de traditionele injectienaald (504 biggen) optimale hemoglobinewaarden hadden tegenover 38,1 procent van de biggen die via de naaldloze techniek (126 biggen) werden behandeld. Een ijzerbehandeling met een naaldinjectie blijkt dus de meest betrouwbare techniek te zijn voor het toedienen van ijzerpreparaten.

Gebruik injectienaalden met de juiste lengte

IJzerpreparaten moeten intramusculair (dat wil zeggen in het spierweefsel) toegediend worden. Gebruik hiervoor naalden met de juiste lengte (10 tot 13 millimeter) en breng de naald in onder een hoek van 90 graden (dat wil zeggen loodrecht op de huid van de big).

Gebruik de juiste dosis en volg de voorschriften uit de bijsluiter

Op de bijsluiter van uw ijzerproduct staat de juiste dosering beschreven. Volg de gebruiksvoorschriften en aangegeven dosering nauwkeurig. Voorkom morsen en lekken met het ijzerproduct tijdens de behandeling. Eén enkele druppel komt overeen met een verlies van 0,05 milliliter en kan de uiteindelijk toegediende hoeveelheid ijzer aanzienlijk verminderen. Gebruik naalden met de juiste naalddiameter. Afhankelijk van het gebruikte middel zijn naalden met een diameter van 21 tot 19 gauge (0,8 tot 1 millimeter) aanbevolen. Om terugvloei van ijzer na de injectie te helpen voorkomen, is het advies om de huid van de big, vlak voor de injectie, opzij te trekken met de duim. Na het terugtrekken van de naald kan de huid losgelaten worden. Werk zo hygiënisch mogelijk en gebruik per toom een nieuwe naald om ziekteoverdracht tussen tomen tijdens de ijzerbehandeling te voorkomen.

Gebruik een ijzerpreparaat op basis van gleptoferron

In Nederland zijn er ijzerpreparaten beschikbaar waarin ijzer aanwezig is in de vorm van ijzerdextraan of in de vorm van gleptoferron. Uit meetresultaten op 21 Nederlandse bedrijven bleek dat er minder bloedarmoede werd vastgesteld bij bedrijven die behandelden met een gleptoferronpreparaat. Bij biggen die behandeld werden met een ijzerdextraanpreparaat (339 biggen) kwam bloedarmoede in 12,4 procent van de gevallen voor, terwijl dat bij gleptoferron (291 biggen) slechts bij 6,5 procent van alle biggen het geval was. In de gleptoferrongroep had 54,6 procent van de biggen een optimaal hemoglobinegehalte. In de groep behandeld met een ijzerdextraan was dit slechts 46,6 procent.

Conclusie

Voor het beste resultaat uit de ijzerinjectie is het belangrijk om tijdens de drie eerste levensdagen te behandelen. Volg de instructie uit de bijsluiter en gebruik naalden met 10 tot 13 millimeter lengte en een diameter van 21 tot 19 gauge (0,8 tot 1 millimeter). Uit meetresultaten blijkt dat biggen die een ijzerpreparaat op basis van gleptoferron via de injectienaald toegediend kregen het vaakst optimale ijzerwaarden hadden.

Twijfelt u over de effectiviteit van de ijzerbehandeling op uw bedrijf? Laat het controleren! Vraag ernaar bij uw dierenarts of contacteer Ceva Santé Animale.

Bron:
1. Kars-Hendriksen et al. (2021). Field evaluation of haemoglobin (Hb) level and influence of application method on Hb status in piglets at weaning on Dutch farms. Gepubliceerd op het 12de European Symposium For Porcine Health Management.