Aquaponicsboerderij in oude varkensstal Sint-Oedenrode
Waar eerst varkens stonden, groeien nu planten op mest van vissen, op de aquaponicsboerderij van Ton van Duijnhoven in Sint-Oedenrode. Het is de eerste boerderij van dit type dat in een varkensstal is geplaatst.
Een aquaponicssysteem heeft veel voordelen boven plantengroei in de vollegrond. Planten, zoals sla en kruiden, drijven op plateaus in water, dat bemest wordt door vissen die in andere bassins zwemmen. Bacteriële filters werken de uitwerpselen van de vissen om tot mest. Het watergebruik is 90 procent lager dan bij teelt op volle grond, terwijl de opbrengst 7,5 keer hoger is per vierkant meter.
De productie is bij achttien oude mestputten 400.000 kroppen sla, oftewel 68 ton. Het systeem werkt circulair, zonder kunstmest, antibiotica of bestrijdingsmiddelen. Er gaat alleen water, voer en speciaal kunstlicht in. De planten en de vis, meestal forel, zijn voor de verkoop. Het stroomverbruik is 6 kilowattuur per kilo sla. Met de huidige stroomprijzen is dat te hoog om winst te kunnen maken. Een combinatie met zonnepanelen wordt nu onderzocht.
Hulp van HAS
Vrijdag 20 januari was de opening. 'Als eerste in Europa in een lege varkensstal', aldus aquaponicsondernemer en mede-initiatiefnemer Jos Hakkennes. 'En wellicht in de hele wereld', vervolgt hij. Twee jaar lang hebben Van Duijnhoven en Hakkennes met hulp van de HAS in Den Bosch getest wat het beste werkte. Uiteindelijk bleken ze de oude mestputten te moeten bekleden met EPDM-vijverfolie. Tegen lekkages, maar ook om te voorkomen dat oude mestkristallen het water vervuilden.
Een aquaponicsboerderij is bij uitstek een locatie om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt weer in contact te brengen met regulier werk. Het is prikkelarm en overzichtelijk werk. Vandaar dat Hakkenes en Van Duijnhoven samen met Labyrint Zorg & Werk in Sint-Oedenrode een begeleidingsplan hebben gemaakt om cliënten te begeleiden op de boerderij. De ondernemer kijkt ook of hij met horeca, evenementen of bedrijfsbijeenkomsten extra inkomsten kan genereren.