Vitamine D-metaboliet doet zichtbaar zijn werk

Vitamine D is vooral bekend om zijn gunstige effect op de sterkte en ontwikkeling van botten. Het belang ervan voor de weerstand en immuniteitsopbouw komt ook steeds nadrukkelijker in beeld. Zeker bij een stijgende groei en scherper wordende voerbenutting bij vleesvarkens wordt de vitamine D-voorziening steeds kritischer.

De maximale hoeveelheid toe te voegen vitamine D per kilo voer is aan wettelijke normen gebonden. Wel kunnen varkenshouders gebruikmaken van een beter opneembare vorm van vitamine D3. Daartoe ontwikkelde DSM Animal Nutrition and Health het product Rovimix Hy•D. Het betreft een metaboliet van vitamine D (25-hydroxycholecalciferol) die twee tot drie keer efficiënter wordt benut dan de klassieke vitamine D3.

Zinvolle voerinnovaties

'We zijn kritisch naar leveranciers van additieven die van alles beloven te verbeteren. Daarom lopen we alleen met zinvolle voerinnovaties voorop', zegt directeur Victor Theeuwes van Theeuwes Mengvoeders in het Brabantse Ulicoten.

Sinds vorig jaar heeft Theeuwes een samenwerking met Fransen Gerrits en daarmee is hij een belangrijke partner voor varkenshouders in met name Zuid-Nederland en België. 'Uit een groot aanbod van nieuwe toevoegmiddelen selecteren we de meest perspectiefvolle middelen die waarde toevoegen op de bedrijven van onze klanten. Zoiets gebeurt op basis van ervaring, met voorhanden zijnde kennis en door het gezond boerenverstand te gebruiken.'

Goede ervaring met Hy•D

Omdat Hy•D zich heeft bewezen, verwerkt Theeuwes Mengvoeders het product in voeders voor zeugen en biggen. 'Zeugen blijven er langer productief door en het verhoogt het toomgewicht bij geboorte en spenen. Hy•D in biggenvoeders verbetert de immuniteitsopbouw en de weerstand van de jonge varkens', legt de directeur uit.

Theeuwes is nieuws- en leergierig en toonde daarom zijn belangstelling voor een praktijkproef in opdracht van de onafhankelijke GD bij de best presterende bedrijven met stramheid bij vleesvarkens. DSM wilde er betrouwbare en onafhankelijke voerproeven laten uitvoeren door GD. 'Naar de gunstige effecten daarvan bij vleesvarkens waren wij ook benieuwd', benadrukt Theeuwes. 'Een aparte premix toevoegen kunnen wij prima inpassen in onze bedrijfsvoering, die gericht is op het produceren van voer op maat.'

Bijzonder varkensbedrijf voor proef

Pim Sluys, adviseur varkens bij Theeuwes Mengvoeders, heeft een klant met een gesloten bedrijf in een varkensarm gebied dat matchte met de omschrijving van GD. 'De groei ligt er jaarrond boven de 950 gram per dag, de voerconversie van 2,3 is scherp en er zijn enkele stijve vleesvarkens gezien. Bij opleg weegt de vooruitstrevende varkenshouder elk koppel per hok en kan hij per ventiel de voerconversie volgen met zijn computergestuurde droogvoerinstallatie', licht Sluys toe.

'Bijzonder is dat het bedrijf met 250 zeugen geen enkele big vaccineert en zonder ook maar een slachtbig te verkopen alle dieren slachtrijp maakt', benadrukt de adviseur.

Openstaan voor ontwikkelingen

De leergierige varkenshouder staat open voor ontwikkelingen die hem weer een stapje vooruitbrengen. Dat bij goed presterende varkens de vitamine D-voorziening limiterend zou kunnen zijn, klonk hem niet vreemd in de oren.

Omdat de varkenshouder werkt met twee voersoorten in de vleesvarkensfase, werden in het start- en het groeivoer voor de proefgroep de tweeduizend internationale eenheden toegevoegde vitamine D per kilo voer volledig vervangen door 50 microgram Hy•D. 'Alleen de boer wist welke voerbakken werden gevuld met de standaardvoeders en de proefvoeders', zegt Sluys. 'De controleurs en monsternemers van GD wisten dat niet.'

Bloedanalyses

In de drie proefafdelingen merkte de varkenshouder – volgens de adviseur een echte vakman – tijdens de normale dagelijkse verzorging geen verschillen tussen de hokken met varkens die de proefvoeders of de standaardvoeders kregen. Maar secure visuele inspecties van de GD'ers en bloedanalyses wezen anders uit.

'De opgelegde koppels biggen in de proef hadden vechtwondjes aan oren en staarten en die bleken bij de Hy•D-koppels beter en sneller te herstellen', licht Sluys toe. 'Dat wijst op een betere immuniteitsreactie. Zulke details vallen op, als je er echt tijd voor neemt en oog voor hebt.'

Iets zwaardere varkens

Specifieke parameters in het bloed – ontstekingseiwitten – deden vermoeden dat de Hy•D-dieren een betere afweer moesten hebben. Aan de slachtlijn zijn ook nog verschillende zaken onderzocht zoals de longen en het maag-darmpakket, maar dat leverde geen verschillen op. Wel bleken de Hy•D-varkens gemiddeld iets zwaarder te zijn bij afleveren naar de slachterij.

Voordat de proef op het praktijkbedrijf begon, werd geen stramheid bij de vlot groeiende vleesvarkens meer waargenomen. 'Natuurlijk zou het waardevoller zijn geweest voor deze voerproef als dat nog wel het geval was geweest', stelt Sluys. 'Door de goede wisselwerking met die kritische varkenshouder en het verder uitbalanceren van de voeders kwamen de stijfheidsproblemen niet meer tot uiting. Sterker nog, de fitte varkens groeien intussen jaarrond meer dan 1 kilo per dag en de voerconversie van 2,27 is weer wat scherper geworden.'