Geen vergunning voor Vlaamse veehouders en industrie

Om de stikstofuitstoot vanuit de veehouderij in Vlaanderen te beperken, is een opkoopregeling geïntroduceerd en moeten bedrijven hun stikstofuitstoot verlagen. In een eerder Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)-akkoord is voor pluimveebedrijven een doelstelling vooropgesteld van 60 procent ammoniakreductie bij stallen waarbij nog geen emissiearme technieken zijn geïnstalleerd.

In juli 2023 is een ministeriële instructie voor de beoordeling van de stikstofuitstoot ingetrokken, mede door een uitspraak over de vergunning voor de stikstofuitstoot van de ethaankraker van Ineos. Dat betekent dat er nu geen zogeheten stikstofdecreet meer is. Dit maakt dat de overheid geen vergunningen kan beoordelen en afgegeven.

Passende beoordeling

Ook in Vlaanderen moet gewerkt worden met een passende beoordeling voor de stikstofuitstoot op natuurgebieden. Hoe die er uit moet komen te zien, is nog maar de vraag. Ineos, dat een ethaankraker in de Antwerpse haven wil bouwen, heeft hiervoor een meer dan 800 pagina’s tellend document ingediend. Voor een veehouder een ondoenlijke zaak.

Een ander knelpunt is het ontbreken van een proefstalregeling om nieuwe maatregelen of stalsystemen uit te testen. Dit terwijl volgens belangenorganisaties juist nu het effect van maatregelen en stalsystemen doorgemeten moet worden.

Volgens sectoradviseur Katrien Boussery van het Vlaamse Departement Landbouw en Visserij mag niet vergeten worden dat de emissiefactor van een stalsysteem of maatregel een gemiddelde ammoniakemissie over het jaar heen toont. ‘Door het jaar heen is er variatie. De emissies vanuit een pluimveestal zijn in de zomer hoger dan in de winter.’

Herbeoordelen systemen

Het wetenschappelijk comité Luchtemissies Veehouderij is gestart met het herbeoordelen van een aantal vloersystemen in de melkveehouderij. De Raad van State, die advies heeft gegeven op het voorstel van stikstofdecreet, verwijst naar een recent rapport van Wageningen University & Research (WUR) en een uitspraak van de Raad van State in Nederland. De vrees is dat de herevaluatie voor meerdere technieken opnieuw moet gebeuren.

Op een vraag vanuit de zaal of het doormeten van technieken niet-Europees aangepakt moet worden, antwoordde Boussery dat dit niet mogelijk is. ‘België, Denemarken, Duitsland en Nederland hebben al eerder nagedacht over een gezamenlijk meetprotocol, maar tot dusver is dat niet gelukt. Het meten van emissies is niet eenvoudig, maar wel noodzakelijk.'

Volgens Boussery is het meten en plaatsen van de technieken op de AEA-lijst (ammoniakemissiearme technieken, vergelijkbaar met de Nederlandse RAV-lijst) ook niet bedoeld voor een juridische toetsing. 'Het is bedoeld om emissies van systemen onderling te vergelijken. De normen op die lijst zijn gemiddelden van meerdere metingen op diverse bedrijven door het jaar heen en geven geen absolute bovengrens weer zoals een rechter dat wil.’

Borging van belang

Ook de borging van de werking van de technieken is belangrijk. Op dit punt wijkt de situatie in België af van Nederland. Boussery: ‘Bedrijven kunnen gecontroleerd worden op de werking en de installatie van de techniek. Er wordt ook nagegaan of de techniek uitgevoerd is en toegepast wordt volgens de omschrijving. Kortom: wordt bijvoorbeeld de mest van een mestband volgens voorschrift afgedraaid en wordt dit ook geregistreerd.’

Het borgen van de werking van systemen is wel haalbaar. Een helling van een goot van 2 procent is goed na te meten. Voor voermaatregelen is het lastiger. ‘Koopt een veehouder al zijn voer aan, dan kunnen de voerbonnen als borging gelden voor het eiwitgehalte. Bij ruwvoer van eigen land is dat een lastiger verhaal’, aldus Boussery.