Extra aandacht voor gelten lonend

'Gelten zijn de toekomst van het bedrijf en daarmee een belangrijke groep, maar ook een vrij kwetsbare groep. Ze ervaren daarbij ook nog allerlei veranderingen en stressperiodes en dat maakt dat ze vatbaarder voor ziektekiemen. Bovendien scheiden ze vaker ziektekiemen uit, waardoor ze een gevaar voor de rest van het bedrijf vormen', zegt Nico Wertenbroek van MSD Animal Health.

Dat gelten stress ervaren heeft volgens de ervaren varkensdierenarts vooral te maken met hun eigen ontwikkeling en de dynamiek die daarmee samenhangt. 'Ze veranderen van biggen in jonge zeugen, waardoor bijvoorbeeld hormonen meer een rol gaan spelen, maar ze krijgen ook te maken met iets als hiërarchie binnen een groep. Vooral jonge zeugen die tussen volwassen dieren komen te staan, kunnen sneller ziek worden. Gelten fungeren als een soort spons van wat er leeft onder de volwassen zeugenstapel', legt Wertenbroek uit.

Quarantaine- en adaptatieperiode

De varkensdierenarts benadrukt dat een varkenshouder veel kan doen om te voorkomen dat gelten ziek worden op het verkeerde moment of nog te lang kiemen uitscheiden naderhand. 'Het allerbelangrijkste is om ruim de tijd te nemen voor de quarantaine- en adaptatieperiode. Deze fase is een soort sluis: het idee is dat ze niets nieuws meenemen het bedrijf in en dat ze al zijn aangepast aan de endemische kiemen op het bedrijf en deze kiemen niet meer uitscheiden tegen de tijd dat ze worden ingevoegd bij de aanwezige zeugen. Dat geldt in het bijzonder voor gelten die zijn aangekocht', zegt hij.

'Een aparte quarantainestal – die dus los staat van de zeugenstal – verdient altijd de voorkeur. Daarmee verklein je namelijk al de kans dat de gelten de zeugen besmetten. Het is daarbij natuurlijk wel van belang dat iedereen op en rondom het bedrijf biosecuritymaatregelen streng worden naleeft', benadrukt Wertenbroek.

Goed uitzieken

'Daarnaast is het belangrijk dat dieren die ziek zijn of verdachte symptomen laten zien, voldoende de tijd krijgen om goed uit te zieken. Dat is niet alleen belangrijk om (her)besmettingen te voorkomen, maar ook voor het opbouwen van immuniteit', legt de varkensdierenarts uit.

'Om de infectiedruk zo laag mogelijk te houden, moeten gelten tijdig beschermd zijn tegen rondwarende virussen en kiemen. Behalve een goede, strategische vaccinatiestrategie – waarbij het vaccinatieschema van de gelten is afgestemd op dat van de zeugen – kun je als varkenshouder nog meer doen om gelten actief te ondersteunen bij het opbouwen van een goede immuniteit', zegt Wertenbroek.

Jutezakken

'Om gelten weerbaarder te maken tegen ziektekiemen die rondwaren onder de zeugen, moeten ze de tijd krijgen om zich aan te passen aan die kiemen', stelt de varkensdierenarts. Daarom adviseert hij varkenshouders om een aantal jutezakken bij de zeugen op te hangen om die vervolgens in de stal van de jonge gelten te hangen. 'De gelten komen dan op een gecontroleerde manier in aanraking met de kiemen die in de zeugenstal rondwaren en kunnen hierdoor een stukje immuniteit opbouwen.'

Hoelang de quarantaine- en adaptatiefase duurt, verschilt wat Wertenbroek betreft van bedrijf tot bedrijf. 'Het hangt er sterk vanaf welke ziektekiemen er spelen, wat de gezondheidsstatus van de dieren is en hoe het bedrijf wordt gerund. Dit ligt er onder andere aan of je bijvoorbeeld eigen aanfok doet en hoe de bedrijfsstructuur in elkaar steekt. Algemeen geldt: hoe langer, hoe beter. Liever 2 x 6 weken dan 2 x 3 weken. Investeer in deze gelten wat betreft tijd en verzorging: het is de toekomst van je bedrijf.'

Handige hulpmiddelen

Het is van groot belang dat het quarantainebeleid volledig is afgestemd op uw bedrijfssituatie: maatwerk dus. Omdat gelten een grotere kans hebben om ziek te worden en om ziektes te verspreiden, kunt u het risico op ziekten op uw bedrijf dus fors minimaliseren als u de observatie-, quarantaine- en adaptatiefase van gelten in goede banen weet te leiden. Er komt veel kijken bij het opstellen het beste quarantainebeleid voor uw bedrijfssituatie. Om het u hierbij wat makkelijker te maken, kunt u MSD Animal Health vragen voor een handig overzicht (inclusief schema's en checklists) en een quarantaine- en adaptatiehokkaart.

BNL-NON-230900013