Dierenartsenpraktijken kampen met grensoverschrijdend gedrag
Ruim twee op de drie medewerkers van een dierenkliniek ervoer in 2023 grensoverschrijdend gedrag. Dat is zeker twee keer zo veel als in een peiling uit 2007 en bijna zeven keer zo veel als de gemiddelde beroepsbevolking aangeeft. Ook in de veehouderij komt dit vaak voor, blijkt uit onderzoek onder dierenartsen en paraveterinair dierenartsassistenten.
Het onafhankelijke onderzoek is uitgevoerd door Jolanda Jansen en Quintie Stoel van St. Anna Advies. Ze hebben enquêtes uitgezet onder ruim 630 beroepsbeoefenaars in de dierenartsenpraktijk. Daarbij gaat het vooral om praktijken met gezelschapshuisdieren, maar ook om 27 praktijken met landbouwhuisdieren en 17 met paarden.
Bij de praktijken met paarden meldde 76,5 procent te maken te hebben met grensoverschrijdend gedrag. Bij klinieken met landbouwhuisdieren was dit 63 procent en bij die met gezelschapshuisdieren 70 procent.
Opvallend is dat zowel bij praktijken met landbouwhuisdieren als bij die met paarden ruim 11 procent van de medewerkers te maken kreeg met ongewenst seksueel gedrag. Bij praktijken met gezelschapshuisdieren gaat het om 5,5 procent.
In totaal ervaart in de dierenkliniek 70 procent van alle medewerkers grensoverschrijdend gedrag. Specifiek heeft 60 procent te maken met fysiek of verbaal geweld, zoals agressie of intimidatie, 36 procent met pestgedrag, 6 procent met seksueel ongewenst gedrag en 15 procent met discriminatie.
Een vergelijking met eerder onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek laat zien dat diergeneeskundige professionals op de werkvloer meer grensoverschrijdend gedrag ervaren dan de gemiddelde beroepsbevolking. 11 procent van de gemiddelde beroepsbevolking ervaart agressie en intimidatie, 5 procent pestgedrag, 4 procent seksueel ongewenst gedrag en 10 procent discriminatie.
Meer agressie en pesten
Verder is er bij dierenartsen sprake van meer agressie en pesten dan bij humane artsen, waar dit respectievelijk 27 procent en 5 procent is. Bij vakspecialisten in de gezondheidszorg, waaronder verpleegkundigen en apothekersassistenten, is bij 23 procent sprake van agressie en bij 5 procent van pesten.
Daarnaast ervaart 70 procent van de dierenartsen stress door discussies met klanten over de tarieven van de dienstverlening en een op de drie overweegt daardoor de praktijk te verlaten. Dat blijkt uit recent onderzoek van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde van begin dit jaar.
Overigens ervaren diergeneeskundige professionals niet alleen grensoverschrijdend gedrag door klanten, maar ook door leidinggevenden en collega's. Van alle deelnemers aan dit onderzoek die te maken hebben gehad met agressie, wordt 79 procent toegeschreven aan klanten en 21 procent aan collega's en leidinggevenden.
61 procent geeft aan dat seksueel ongewenst gedrag wordt vertoond door klanten. Bij discriminatie komt bijna driekwart voor rekening van het eigen team, waarvan 52 procent wordt veroorzaakt door collega's en 20 procent door leidinggevenden.
Technische communicatiestijl
Volgens St. Anna Advies-onderzoeker Jansen maken deze resultaten duidelijk dat het goed is om over dit onderwerp te praten. 'Zeker ook omdat het gat met de humane zorg zo groot is. Hoe komt dit? Het is wat gissen.'
Jansen denkt dat de manier van communiceren hieraan bijdraagt. 'In de dierhouderij wordt vaak een meer technische communicatiestijl gehanteerd.In de humane geneeskunde is in de opleiding mogelijk meer aandacht voor empathie en hoe om te gaan met lastige emotionele situaties dan in de veterinaire opleidingen. Hoe ga je er bijvoorbeeld op een nette manier mee om wanneer je onder druk wordt gezet door een veehouder?'