Marktmechanisme verdwenen

De varkenssector kent geen marktmechanisme meer. Dat concludeerde NVV-voorzitter Wyno Zwanenburg tijdens de Agrivaknet-studiemiddag ‘Hoe krijgen varkenshouders zelf grip op hun opbrengstprijs?’ op donderdag 23 juni. Het LEI berekende onlangs dat varkenshouders over de periode 2005-2009 een negatief return on investment (ROI) van drie procent hebben behaald. Dit in tegenstelling tot de retail, de verwerkende industrie en voerproducenten waar over deze periode een ROI van respectievelijk +22, +17 en +15 procent werd behaald. Zwanenburg: “De cijfers tonen aan dat het marktmechanisme volledig uit de sector is verdwenen. Hogere kosten – zoals hogere voerprijzen – worden normaal gesproken gecorrigeerd in de opbrengstprijs. Dat is in onze sector niet aan de orde.”
Volgens Zwanenburg compenseren varkenshouders de verliezen al jarenlang met verbetering van arbeidsefficiëntie en technische resultaten en het doorvoeren van schaalvergroting. “Opgelegde investeringen en hogere inkoopprijzen worden gewoonweg geaccepteerd onder het mom BBA, oftewel Boer Betaalt Alles”.

Verkoop van emotie
Dat beeld moet volgens Zwanenburg heel snel veranderen, de vraag is hoe. “Om rendement bij de vleesvarkenshouders positief te krijgen, is een verhoging van de opbrengstprijs van 3,5 cent voldoende. Omgerekend betekent dit een verhoging van de winkelprijs met 17,5 cent per kilogram. Er is geen consument die daar wakker van ligt.” Volgens Jan van Esch van eierhandelaar Kwetters ligt een deel van de oplossing in productdifferentiatie. “Zorg dat vlees kan worden herkend als een specifiek product van een bepaalde varkenshouder. Ga bovendien in contact met consumenten.” Als voorbeeld toonde Van Esch een foto van een kleurig en aantrekkelijk eierrek in een supermarkt met daarnaast een foto van een oersaai en kleurloos vleesrek in dezelfde supermarkt. “Geen wonder dat veel consumenten het vleesrek voorbij lopen,” vervolgde Van Esch. “Verkoop vlees, maar vooral emotie. Dat is de enige manier om de ketenregie terug te krijgen.”