Geld verdienen met maatwerk bij PRRS-aanpak

Opvallend tijdens de dertiende editie van het European Symposium of Porcine Health Management (ESPHM) in mei in Boedapest was de enorme aandacht voor het Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome (PRRS). Enkele interessante casussen uit verschillende Europese landen wil Maartje Wilhelm, dierenarts bij Hipra Benelux, Nederlandse varkenshouders niet onthouden.

Sinds 2020 circuleert in Spanje, en intussen ook in Italië, de ziekmakende PRRSV-stam Rosalia. Zeugen verwerpen massaal en het gaat in een golfbeweging door de bedrijven. De verschijnselen kenmerken abortus blauw. De uitval van biggen in de kraamstal en in de opfokafdelingen loopt in piekperiodes op tot 30 procent. Bij vleesvarkens is er eveneens een verhoogde uitval. Ook bij bedrijven die vaccineren tegen PRRS, zijn uitbraken met de Rosalia-stam waargenomen. Het lijkt erop dat de huidige vaccins tegen deze specifieke PRRS-stam minder weerstand bieden.

Wilhelms adviezen uit deze casus:

1. Besef dat het PRRS-virus veranderlijk is en altijd blijft veranderen. Kies een vaccin dat een brede kruisbescherming biedt tegen PRRS-stammen, maar laat uw preventieve aanpak niet alleen op vaccinatie berusten.

2. Zorg dat u de externe biosecurity op orde hebt, zodat de introductie van nieuwe PRRS-stammen op uw bedrijf tot een minimum worden beperkt. U weet nooit wanneer u een nieuwe stam met vergelijkbare eigenschappen als de Rosalia-stam tegenkomt. Wees altijd kritisch op de hygiëne van transportvoertuigen en bezoekers die op het erf komen. Denk ook aan het risico op insleep via aerosolen als drijfmest wordt geladen of mest wordt uitgereden in de nabijheid van uw bedrijf.

Deense ervaring met recombinatie

In het najaar van 2019 werden veertig Deense varkenshouders geconfronteerd met ernstige PRRS-uitbraken op hun zeugenbedrijven met een hoge gezondheidsstatus (SPF). Ze hadden meer dode zeugen en hoge aantallen verwerpers. De biggensterfte steeg tot wel 50 procent en het aantal terugkomers liep flink op. Besmet sperma was de oorzaak.

Enkele beren op het ki-station bleken PRRS te hebben opgelopen via de binnengehaalde stallucht. Op een nabijgelegen zeugenbedrijf was een recombinatie van twee vaccinvirussen ontstaan. Die zeugenhouder paste twee verschillende vaccins op zijn bedrijf toe, wat via sequencing aan het licht kwam. Bij bedrijven die vrij zijn van PRRS en hun dieren niet vaccineren, kan de introductie van zo'n virus een enorme impact hebben.

Wilhelms tips uit deze casus:

1. Pas bij alle zeugen en biggen op uw bedrijf altijd hetzelfde PRRS-vaccin toe. Zo beperkt u de kans tot een minimum op het ontstaan van een recombinante PRRS-stam.

2. Zorg dat u de PRRS-stammen op uw bedrijf in beeld hebt en volg de normale, kleine veranderingen per jaar.

Monitoren van mutaties en recombinanten is waardevol. Is de kans op introductie van een nieuwe PRRS-stam minimaal (geen aanvoer van dieren en een goede externe biosecurity) en gebruikt u altijd hetzelfde PRRS-vaccin, dan volstaat één keer per jaar een monitoring. Is de situatie onrustig of is er een risicomoment geweest met mogelijke insleep van het PRRS-veldvirus, dan kan het nodig zijn om vaker de PRRS-typering via sequencing in kaart te brengen.

PRRS stabiel op Frans bedrijf

De Franse dierenartsenprakijk Porc. Spective heeft een gesloten varkensbedrijf met 195 zeugen in een varkensdicht gebied met maatwerk stabiel gekregen voor het PRRS-veldvirus. De gehele opfokperiode blijven biggen vrij van het veldvirus en kunnen op tien weken leeftijd als PRRS-vrij worden verkocht. Dat lukte door in één keer een grote groep gelten aan te voeren waardoor tien weken geen enkel dier meer het bedrijf binnen hoefde te komen.

De externe en interne biosecurity was daarvoor al kritisch tegen het licht gehouden. Looplijnen en het gebruik van materialen op het bedrijf waren op orde gebracht. Vervolgens is elk aanwezig varken twee keer met een tussenperiode van drie weken, voor de voet weg naaldloos intradermaal geënt met het vaccin Unistrain PRRS.

Het succes van deze aanpak bleek uit monitoring op antistoffen tegen PRRS en virusdeeltjes. Door het PRRS-stabiel worden daalde het percentage terugkomers met 6 procent, groeiden de vleesvarkens 34 gram per dag meer en nam de voerconversie met 0,14 af. Het antibioticagebruik daalde met 44 procent en de diergezondheidskosten daalden met 3 euro per vleesvarken.

Wilhelms raadgeving uit deze casus:

1. Als varkensbedrijf PRRS-stabiel worden in een varkensdicht gebied als Nederland is mogelijk. Werk een goed protocol uit samen met de dierenarts en kies bewust de belangrijkste tools. Dat is maatwerk per bedrijf.

2. PRRS-stabiel worden levert economisch veel voordeel op en maakt het management op het varkensbedrijf makkelijker.