Hoge voeropname zeug beter voor werpproces

Het advies van Hornstra is gebaseerd op haar onderzoek met zeugen van de eerste tot en met de vijfde worp. De zeugen kregen vanaf opleg in de kraamstal tot en met het werpen 3,6 kilo voer per dag aangeboden (boven de dagelijkse behoefte van de zeug). Dat werd verdeeld over één, twee of vier porties. Bij twee keer met tussenpozen van exact twaalf uur en bij vier keer per dag netjes om de zes uur met de computergestuurde voerinstallatie. Daarbij werd het effect op de werpduur, op het al dan niet toepassen van geboortehulp en op het aantal doodgeboren biggen vastgelegd.

Verrassende conclusie is dat het niet veel uitmaakte of de zeugen het voer in één keer of meer keren per dag kregen. Er werden wel verschillen gevonden, maar die waren niet significant. Dat heeft volgens de onderzoeker niet zozeer te maken met het aantal keren voeren als wel met de hoeveelheid voer. 'We hebben de voerhoeveelheid afgestemd op de dagelijkse behoefte van de zeug zonder dat de zeug lichaamsreserves hoeft vrij te maken. In deze proef was de hoeveelheid 3,6 kilo per dag. In de praktijk is de hoeveelheid voer onder andere afhankelijk van het type voer en de voersamenstelling. Het maakt dus uit of je nog een drachtvoer voert, een transitievoer of lactovoer.'

Veel vezels

De zeugen kregen in het onderzoek een transitievoer met veel vezels er in. 'Die vezels gaan in de dikke darm fermenteren', weet Hornstra. 'Daardoor krijgt de zeug in de loop van de dag ook nog energie beschikbaar. Mede hierom maakt het mogelijk minder uit of je de zeug het voer in één keer of meer keren per dag geeft.'

Ook een onderzoek in Denemarken laat zien dat de behoeftes van de huidige zeugen hoger liggen rondom werpen. De optimale voerhoeveelheid is afhankelijk van de inhoud van het voer, vooral de vezelfractie.

Toch viermaal daags voeren

Ook al lijkt het in het onderzoek niet uit te maken of de zeugen eenmaal of meermalen per dag hun voer krijgen, toch adviseert Hornstra om, als het kan, de zeugen viermaal daags te voeren. Met viermaal daags voeren was de tijd van de laatste voerbeurt tot werpen het kortst. Dat betekent in principe dat de zeugen het minste risico lopen op een energietekort rond het werpen. Ook het aantal doodgeboren biggen was het laagst bij viermaal daags voeren.

De verschillen waren niet significant, maar ze waren wel aanwezig. Zeker de zeugenhouders die beperkt minder kilo's voeren, kunnen volgens de onderzoeker het beste vaker per dag voeren. 'Dan is de kans kleiner dat het energieniveau van de zeug te laag is op moment van werpen.'

Mestconsistentie

Verder zorgt een ruime voergift samen met de vezels in het transitievoer ervoor dat de mestconsistentie goed blijft. Dat voorkomt verstopping. Verstopping kan ervoor zorgen dat er gifstoffen ontstaan en dat die vanuit de darm in het bloed komen. Deze gifstoffen hebben een negatief effect op hormonen en kunnen het werpproces verstoren. Daarnaast is er een risico dat er uierontstekingen ontstaan.

Zachte mest is verder wenselijk voor vlot afbiggen. In het onderzoek had 80 tot 89 procent van de zeugen zachte mest met deze hoeveelheid voer.

Voergift niet afbouwen

De voergift hoeft ook op de dag van werpen of ook al de dag ervoor zeker niet te worden afgebouwd. De zeugen beperken zichzelf wel als dat nodig is. In het onderzoek aten de zeugen goed en op de werpdag aten ze nog 3,1 kilo voer gemiddeld. Ze lieten dus maar 0,5 kilo staan.

Hornstra: 'Ga je de laatste dag of dagen de helft voeren, dan komt een zeug echt tekort. Zeker omdat de zeug juist extra energie verbruikt vanwege haar nestgedrag vlak voor werpen. De zeug gaat dan haar energievoorraad aanspreken en komt tijdens het werpen echt tekort met als resultaat een langere werpduur, meer doodgeboren biggen en minder vitale biggen.'