Sector heeft baat bij 'Boerenbedrog?'

Fiore Geelhoed, universitair docent aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam bij de afdeling criminologie, hield het naleefgedrag van varkenshouders tegen het licht. Zij deed in 2016 gedragswetenschappelijk onderzoek in de varkenssector naar handhaving en naleving van regelgeving.

Het rapport ‘Boerenbedrog? '(met een groot vraagteken) rolde eind 2017 van de drukpersen. De subtitel ‘Spanningsvelden en domeingebonden regelovertreding onder varkenshouders’ dekt de lading helemaal. Geelhoed: “Het gaat om de inhoud, de kwaliteit van het onderzoek en de adviezen. Als handhavende en toezichthoudende instanties daar wat mee doen, hebben ook de varkenshouders in Nederland daar baat bij."

In het kort komt haar onderzoek erop neer dat Geelhoed de spanningsvelden moest zien op te tekenen. “Waarom voldoen de geïnterviewde varkenshouders wel of niet aan het grote aantal regels waarmee ze te maken hebben? En is het zo dat als zij bijvoorbeeld bepaalde dierenwelzijnsregels overtreden dan ook eerder bijvoorbeeld milieuregels overtreden? Welke beweegredenen hebben ze daarvoor en wat zou de oplossing van specifieke knelpunten kunnen zijn? Regelgeving op drie domeinen bleek eruit te springen: milieu, dierenwelzijn en bij diergeneesmiddelen de UDD-regel.”

Conclusies

In de conclusies vermeldt Geelhoed een aantal adviezen voor beleidsmakers en handhavers. Een aansprekend voorbeeld is de mestregelgeving. “Het frustreert veel varkensboeren dat ze een verwerkingsplicht voor hun overschotmest krijgen opgelegd, terwijl de vergunningen voor het verwerken van mest niet los komen. De overheid mag natuurlijk wat van boeren verwachten, maar het is daarnaast ook van belang dat zij de hand deels in eigen boezem steekt als boeren op het domein mest de wettelijke regels overtreden. Er moet meer en beter uitleg worden gegeven over het hoe en waarom van wetgeving. Daarom wil ik ook graag bij wetgevers aan tafel komen om mijn bevindingen te delen.”

Waarschuwing

Volgens de varkenshouders en toezichthouders die zij sprak, is de manier van handhaven niet op elk varkensbedrijf gelijk. De ene varkenshouder komt soms weg met meerdere mondelinge waarschuwingen en krijgt tijd om zaken te herstellen, terwijl een andere boer meteen een boete krijgt. “Dat verschil in handelen van handhavers frustreert. Mijn advies is daarom handhavers de mogelijkheid te geven een formele waarschuwing te geven. En dat er ook een hersteltermijn kan worden afgesproken.”

Lees het interview met Fiore Geelhoed in vakmagazine Varkens.nl 02 of meld u aan als nieuwe abonnee. Dan sturen wij u dat exemplaar gratis toe.