Goed doorvreten na spenen

Met gefermenteerd biggenvoer kun je er voor zorgen dat de biggen goed doorvreten na het spenen. Op zijn bedrijf heeft Jan van Dijk er positieve ervaringen mee. De uitval na spenen is flink gedaald, net als het antibioticagebruik. Met gefermenteerd voer is er een goede brug te slaan tussen de voeropname in het kraamhok en na spenen.

Voor een goede darmgezondheid van de gespeende biggen is het erg belangrijk dat ze direct na spenen goed blijven vreten. Om dat te bereiken is het op de eerste plaats belangrijk dat de biggen in het kraamhok goed leren vreten. En vervolgens moeten ze dan de dagen na spenen hetzelfde voer krijgen als vóór spenen.
De afgelopen jaren heeft Fransen Gerrits onder andere op het bedrijf van Jan van Dijk uitgetest hoe je biggen goed aan het vreten krijgt en houdt. Daarbij heeft de voerfabrikant gekozen voor een gefermenteerde brij. Dat heeft volgens Jan van Haperen, biggenspecialist bij Fransen Gerrits, een aantal voordelen. “De biggen nemen de lauwwarme brij gemakkelijk op. Het melkzuur in de brij zorgt voor de smakelijkheid en heeft een positief effect op de bacteriepopulatie in de darmen. Schadelijke bacteriën als coli en clostridium krijgen minder kans en gunstige bacteriën krijgen juist meer kans.”

Zure brij naast droogvoer

De zure brij wordt in ronde kommen gevoerd naast het droogvoer. Genoeg vreetplaatsen zijn daarbij nodig. Het beste is niet meer dan 1,5 biggen per vreetplek. De zeugenhouder kan er voor kiezen de kom één keer per dag te vullen: het zure brijvoer bederft niet en de biggen nemen het goed op. Van Haperen: “Indien mogelijk kun je het gefermenteerde voer wel vaker per dag gaan voeren. Dat blijft een positief effect opleveren op voeropname.”
Uit de testen blijkt dat de biggen de gefermenteerde brij prima opnemen. Direct de eerste dag nemen ze er al minimaal 80 gram op drogestofbasis van op (bij eenmaal daags voeren). En op de tweede dag al zo’n 125 gram. Daarnaast vreten ze dan ook nog droogvoer. Het zijn vooral de minste biggen die het meeste profiteren van de zure brij. Ze trekken goed bij, de uniformiteit van de tomen neemt toe.

Voor spenen starten

Voor het beste effect is het wel nodig om minimaal een week voor spenen met de gefermenteerde brij te beginnen. Het kan al vanaf 14 dagen leeftijd. Door vroeg te beginnen, zijn de biggen al goed gewend aan plantaardige grondstoffen. Van Haperen: “Je ziet echt al voermest liggen in het kraamhok. Door het fermenteren zijn de plantaardige grondstoffen voorverteerd en beter opneembaar voor de jonge biggen. Dat is een groot voordeel. Na spenen adviseren we dan om 10 tot 14 dagen door te gaan met het gefermenteerde voer. Daarnaast geef je de biggen ook gewoon droogvoer via het normale voersysteem.”

Uitval daalt

De effecten van het gefermenteerde voer zijn goed. Vooral op bedrijven waar de gezondheid na het spenen te wensen overlaat. “We hebben het gefermenteerde voer op meerdere bedrijven ingezet. Naast het bedrijf van Jan van Dijk hebben we het ook getest op een bedrijf met 1.000 zeugen. Daar zien we dezelfde positieve effecten: de uitval na spenen daalt met 1,6 tot 1,7 procent en het antibioticagebruik gaat met 90 procent terug.”
Voor de fermentatie van de kleine hoeveelheden voer heeft Fransen Gerrits op basis van de ervaringen een speciale installatie ontwikkeld. Die bestaat uit een fermentatievat van 400 liter dat verwarmd en goed geïsoleerd is. Het maken van de fermentmix is geautomatiseerd. Een hopper vult het vat met de juiste hoeveelheid. In het vat komt een startmix van graan met een speciale katalysator en warm water. Na 20 uur fermenteren is het mengsel klaar. Dan komt er automatisch nog de juiste hoeveelheid aanvullend voer bij. De varkenshouder kan de mix dan gaan uitdoseren.

Bekijk hier de beeldreportage.