Wateropname bij gespeende biggen

De wateropname bij varkens, en dus ook bij gespeende biggen, is afhankelijk van verschillende factoren, zoals het type voer, waterkwaliteit, de bereikbaarheid van de nippel/bakje en natuurlijk de temperatuur in de stal. Water heeft namelijk meerdere belangrijke functies in het lichaam. Zo speelt water een grote rol bij de algehele gezondheid, vertering en thermoregulatie van varkens.

Om een beter inzicht te krijgen in de wateropname bij gespeende biggen, heeft Denkavit bijgehouden hoeveel water er opgenomen wordt door biggen in de eerste week na het spenen. Tijdens deze proef (B1606) hebben we gekeken of het verstrekken van water via A. een drinknippel of B. via een drinknippel én waterbakje effect heeft op de wateropname van de biggen. De proef is uitgevoerd op het onderzoekscentrum van Denkavit en is gestart na het spenen. De eerste week na spenen kregen de biggen Mini Start gevoerd, gevolgd door speen- en opfokvoer. Tijdens de eerste week is de water- en voeropname per dag bijgehouden per hok.

Totale wateropname

De totale wateropname in de eerste zes dagen na het spenen was 3,7 liter voor groep A en 4,1 liter voor groep B. Hierbij was het opvallend dat vooral op dag 1 de wateropname in groep B, de groep met zowel een drinknippel als een waterbak, hoger was (385 ml/big/dag vs. 610 ml/big/dag; figuur 1).

Dit laat zien dat biggen na het spenen wel degelijk een waterbehoefte hebben en dus ook water zullen opnemen, wanneer er voldoende drinkmogelijkheden zijn. De wateropname die we zien tijdens deze proef komt overeen met de gemiddelde wateropname die wij eerder gemeten hebben bij pas gespeende biggen (B1014).

Relatie water- en voeropname

Bij een eerdere proef (B1014) kun je zien dat de wateropname hoger ligt dan de voeropname (figuur 2). Dit speelt in op de theorie dat biggen die voldoende drinken, ook meer zullen eten. De eerste dag is zowel de water- als voeropname nog laag, zeker gezien het feit dat voor het spenen, biggen gemiddeld 1 liter melk per dag opnemen.

Met een droge stof gehalte van ca. 20 procent betekent dat, alleen uit de melk, al een vochtopname van ca. 0,8 L/big/dag en een droge stof opname van ca. 200 g/big/dag. Uit figuur 2 blijkt dat pas op de derde dag na spenen de biggen weer meer vreten dan 200 g/dag.

Wateropname verhogen

Deze onderzoeken laten zien dat gespeende biggen de eerste dag na spenen een lagere wateropname hebben (400-500 ml/big/dag), maar dat de wateropname verhoogd kan worden door extra waterbakjes neer te zetten. In de daaropvolgende dagen hebben biggen een gemiddelde wateropname van 600-800 ml/big/dag. Dit is beduidend hoger dan de voeropname, welke pas 2-3 dagen na het spenen boven de 200 gr/big/dag uitkomt, en daarna ongeveer 300 g/big/dag blijft in de eerste 6 dagen na het spenen.

Bij gespeende biggen wordt water vaak verstrekt via drinknippels, waarvan de stroomsnelheid rond de 500 ml/minuut moet liggen. Het maximale aantal biggen per nippel ligt op 10, zijn dit er meer dan 10, dan zal de wateropname afnemen.

Enkele tips om de wateropname en waterkwaliteit op uw bedrijf te controleren:

• Check of alle drinknippels werken.
• Controleer wat de biggen daadwerkelijk drinken met behulp een digitale watermeter die betrouwbaar is bij een lage flow.
• Controleer regelmatig de kwaliteit van het water, ook als u leidingwater gebruikt. Leidingwater kan namelijk ook voor verstoppingen, vervuiling en/of verontreining zorgen.
• Laat de drinknippels even doorlopen voordat er nieuwe biggen in het hok komen. Dit kan door bijvoorbeeld een wasknijper op de nippel te plaatsen.