Touwtjes in eigen handen hebben, hoe dan?

Het zal u zeker niet zijn ontgaan, maar het lijkt of het bestaan van uw bedrijf afhangt van een rekensommetje die ‘deskundigen’ gemaakt hebben. ‘Je krijgt wat je accepteert’, zegt een stemmetje in mijn bovenkamer. In de slachtofferrol kruipen kan iedereen. Maar wat is het alternatief; verkassen, stoppen, weer protesteren? Niemand lijkt het antwoord te hebben.

Keuzes maken doen we niet graag. Ons instinctieve brein gaat bij veranderingen meteen in protest. Want onze hersenpan is erop gefocust te voorkomen dat we verlies lijden. Dit noemen ze ook wel ‘verlies aversie’. En dat is waar elke keuze mee gepaard gaat. Kies je voor het één, dan verlies je mogelijk het ander. Zo’n 95% van de keuzes die we maken gaan onbewust. Achteraf praten we recht wat krom is. Zo hebben we voor ons gevoel toch een soort van controle over onze besluiten. Genoeg geneuzel.
Met heel je hebben en houwen een bedrijf in het buitenland voortzetten, brengt ook de nodige uitdagingen met zich mee. Zo koos Gert van den Heuvel ervoor om in zijn eentje naar Canada te vertrekken. Een dappere keuze, gezien hij geen woord Engels sprak. En het bedrijf waar hij werkte vloog in brand. Ook dat soort tegenslagen kom je tegen als je voor het beloofde groene gras gaat.

De carrière over een andere boeg gooien en stoppen met het bedrijf. Sommige peinzen er niet over. Anderen zien het als de enige uitweg. Opnieuw protesteren dan, is dat de oplossing? De vorige protesten hebben weinig tot geen effecten gehad. Behalve dat de media ervan smulde en er een bepaalde bewustwording gecreëerd is onder de burgers. Hoe hard Caroline van der Plas daar in Den Haag ook haar best doet, in haar eentje gaat ze het niet redden. Waar zijn de agrarische adviseurs als je ze nodig hebt? Grote bedrijven die een vuist maken tegen de bizarre maatregelen met goed onderbouwde argumenten. Dat klinkt best goed. Alleen, is de boer opnieuw afhankelijk van wat er zich buiten de cirkel van invloed afspeelt.

Hoe kunnen boeren zelf weer het heft in handen nemen? Er zijn varkenshouders die overgaan naar een kleinschalig, extensief bedrijf. De producten worden lokaal verkocht. Gelukkig is er een groeiende belangstelling voor lokale producten en zijn er steeds meer platformen die dit ondersteunen. Wellicht kan dit met wat nevenactiviteiten rendabel werken. Om dit plan een kans van slagen te geven moet je in ieder geval goed zijn in twee dingen: (online) marketing en buiten de bekende kaders durven denken. Een kleinere stap is switchen naar bio. 'Uiteindelijk komen we allemaal aan de galg te hangen, alleen hoop ik de laatste te zijn’, is wat ik een biologische varkenshouder ooit heb horen zeggen. Niet echt een gezellig vooruitzicht.
Onafhankelijk ondernemen. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Mocht iemand een gouden idee hebben om het heft in eigen handen te kunnen nemen, dan houd ik mij aanbevolen.

Anita Rozendaal-Baaij
Freelance vakredacteur en eigenaar van RED schrijft