Efficiëntie

Toen mijn oma zo oud was als ik was ze de hele dag in de weer met het huishouden. Alleen al de enorme stapel was hield haar de hele maandag van de straat. En dan moest ze nog koken, ramen lappen, stoffen, koper poetsen, opruimen en noem het allemaal maar op.

Dat er in twee generaties veel kan gebeuren, blijkt wel uit het feit dat ik hier rustig dit stukje zit te tikken. De vaatwasser en wasmachine piepen wel als ze klaar zijn. Stofzuigen kost me dankzij de techniek hooguit een kwartiertje. Als het moet staat de maaltijd met behulp van de magnetron in vijf minuten op tafel. En goddank valt tegen de prijzen van de Hennes en de HEMA ook niet op te breien of sokken te stoppen.

Efficiency heeft ons kortom veel gebracht. In het bedrijfsleven is het dan ook een geliefde term. Het betekent immers dat een inspanning met zo weinig mogelijk tijd of geld wordt uitgevoerd. Hoe kun je daar nu tegen zijn?

Toch ligt dat al het om de varkenshouderij gaat blijkbaar anders. Zodra daar dankzij slimme innovaties efficiënter en effectiever gewerkt kan worden, gaat het alarm af. Want het gevolg van efficiency is ook vaak schaalvergroting en dát is een heikel punt.

Dat niet alleen de reguliere varkenshouderij hier mee te maken heeft, merkte ik toen ik voor het blad op bezoek was bij Coen Bosch in het Overijsselse Heino. Bosch houdt hier 800 vleesvarkens, 280 zeugen en 1.000 biggen. Dat is veel voor biologische begrippen. En het past eigenlijk niet in het romantische beeld van deze werkwijze.

Toch heeft ook het biologische concept de afgelopen jaren een flinke professionaliseringsslag gemaakt en is daarmee uitgegroeid tot een serieuze speler op de markt. Bosch heeft het werk goed in de vingers en houdt van ondernemen. Is er dan een limiet aan het aantal dieren dat hij mag houden?

“Als je wilt blijven innoveren, dan hoort schaalgrootte daar nu eenmaal bij”, verklaart Bosch. Volgens hem is het een utopie te denken dat het in het boerenbedrijf anders werkt dan elders. Ik ben het met hem eens dat het jammer is dat het de sector maar niet lukt om te laten zien hoe mooi, modern en hightech het kan werken. Nu overheerst nog vaak de gedachte dat op het platteland de klok stil is blijven staan in de tijd van mijn oma.

Astrid Potters
Redacteur Vakblad Varkens