'Eenheidsworst of juist meer variatie?'

Ondernemende varkenshouders streven echter wel naar een gouden standaard. Ze willen de dierprestaties zo uniform mogelijk krijgen. Het liefst zien ze allemaal varkensklonen in hun hokken. Dieren die op hetzelfde rantsoen en onder dezelfde gecontroleerde omstandigheden even hard groeien en een identieke karkas- en vleeskwaliteit opleveren.

Dat zou een ideale situatie zijn voor de varkenshouders, omdat ze dan all-in all-out kunnen werken volgens een strakke planning en alle varkens op het optimum van het uitbetaalschema kunnen afleveren. Voor de favoriete varkens betalen slachterijen niet voor niets de beste prijs en is gericht te managen op het maximaliseren van de opbrengsten.

Zo bezien is het uitbetaalschema een aanjager van efficiëntie en verdergaande monotonie. Iedereen rond de varkensboer is erop gebrand te helpen bij het uitbannen van variatie. Natuurlijk is nog veel winst te boeken doordat de spreiding in resultaten tussen en binnen de varkensbedrijven enorm is. Grip krijgen op alle mogelijke invloedsfactoren die het genetisch potentieel van varkens ondermijnen, is nog een hele uitdaging.

Technologieën rukken op om complexe zaken beter in het gareel te krijgen. Dit alles gebeurt in een steeds overzichtelijker speelveld. Het landschap van varkensbedrijven dunt flink uit, net als dat van bijvoorbeeld de leveranciers van varkensgenetica en diervoerders. Ook het aantal varkensslachterijen en ondersteuners van de diergezondheid krimpt.

Hopelijk is deze vorm van sectorsnoei een voorbode van sectorbloei en innovatiedrang. Kansen liggen er volop, zoals de groeiende stroom aan coproducten om de varkensvleesproductie circulairder en klimaatvriendelijker te maken. Het uitdijende scala aan hokverrijkingsmaterialen zorgt voor meer variatie in de leefomgeving van de varkens. Vertoeven in een prikkelende omgeving werkt stimulerend, maar wel wakkert het variatie aan.

Vleesverwerkers zullen daar blij mee zijn; ze spelen graag in op marktdifferentiatie en dat kan alleen als ze geen eenheidsworst aan hun haken krijgen. En eerlijk is eerlijk: een barbecue met alleen eenheidsworsten, hoe lekker ze ook zijn, verveelt snel. Variatie is avontuurlijk!

Jos Thelosen
Varkensredacteur