Biggen op de voet volgen met hightech in 'oude' stal

Pionieren op het gebied van Smart Farming is de passie van varkensdierenarts Godfried Groenland van De Heus Voeders. 'Ervaring opdoen met het verzamelen van objectieve data met diverse technieken, sensoren en technologieën. Daarnaast worden waarnemingen in de stal gedaan en praat ik met stalmedewerkers.'

Alle data komen bij De Heus in één platform. Dit platform wordt benut om verbanden en patronen te ontdekken. 'Data gaan we visueel maken in een nog te ontwikkelen dashboard. Doel is om een praktische en nuttige vorm van Smart Farming te creëren en deze uit te rollen naar andere varkensbedrijven. Op termijn mogelijk ook in andere landen', aldus Groenland.

Kijken op smartphone

De experimenteerruimte van de varkensdierenarts is de praktijktestlocatie van varkenshouder Hans Bankers in het Noord-Brabantse Deurne. Hier wordt onderzoek bij gespeende biggen uitgevoerd en is de mogelijkheid om dat ook bij vleesvarkens te doen. In de keuken zitten Groenland en Bankers samen met techniekleverancier Jari Vogels van StalData op de smartphone te kijken naar stalbeelden.

Ze bekijken en bespreken het gedrag van twee overactieve biggen die hun hokgenoten lastig vallen. 'De momenten dat je in de afdelingen bent, rond het voeren of tijdens een controleronde, valt dit niet op', zegt Bankers. 'Met een infrarood bewakingscamera kun je 24/7 zien wat werkelijk in de stallen gebeurt.'
De investering in een beweegbare camera, waarmee je ook kunt inzoomen, is beperkt. Groenland schat dat die per stuk tussen de 100 en 350 euro kost. 'Het levert ongekleurd waardevolle informatie op en je hoeft het actuele diergedrag niet eens live te bekijken. Zo speurden we bij drachtige zeugen in groepshuisvesting verjagen en onrust op. Besproken werd om de vreetplek beter toegankelijk te maken en extra vreetruimte te geven.'

Eerder is al ervaring opgedaan met de Healthy Climate Monitor. Groenland: 'Met camerabeelden werd feilloos het effect van het leegkomen van voerbakken vastgelegd. Dat ontlokte bij vleesvarkens al snel vervelend gedrag, waardoor de onrust toenam.'

Geluidstechnologie nuttig

Monitoring van de gezondheid, en dan met name van de luchtwegen, gebeurt op een slimme manier. In de experimenteerafdeling is SoundTalks geïnstalleerd. Aan de verkeerslichtkleur van de meetunit en in de SoundTalks-app is direct te zien of varkens niet, weinig of veel hoesten. 'Geluidstechnologie in de biggenstal vind ik zeer nuttig', benadrukt Bankers.

Hij heeft nu ervaring opgedaan in drie ronden. 'Als ik de afdeling betreed, dan stopt het hoestgedrag. Een afwijkend hoestpatroon is al helemaal niet te ontdekken. De techniek stelt mij in staat signalen van beginnende luchtwegproblemen op te pikken. Daardoor kan ik drie tot vijf dagen eerder ingrijpen met aspirinepoeder op het drinkwater. Dit om erger te voorkomen, de inzet van antibiotica te beperken en het welzijn en de prestaties van de dieren te verbeteren.'

Groenland vult aan: 'Zeker op bedrijven met personeel is SoundTalks ideaal. De slimme monitor meet het hoesten objectief en in één oogopslag ziet een stalmedewerker of er iets in die afdeling speelt en of er actie nodig is. Dankzij de bijbehorende software kan een ondernemer als het ware op afstand met de longgezondheid meekijken.'

Draadloze sensoren

Klimaatgegevens, zoals de temperatuur, de relatieve luchtvochtigheid, de ammoniakconcentratie en het CO2-gehalte, worden continu vastgelegd. 'Dat gaat steeds makkelijker', zegt Vogels. 'Meer sensoren zijn draadloos en dus gemakkelijk te verplaatsen. Ook het meten van licht met een luxmeter, stof met een fijnstofsensor en het niveau in een voerbak is mogelijk.'

Technieken om de drinkwateropname per hok automatisch te registreren, zijn al geïnstalleerd, aan registratie van de voeropname wordt gewerkt. 'Ik heb oude stallen. Dat maakt wat er inmiddels allemaal aan hightech is ingebouwd, verbazingwekken', zegt Bankers. 'Gelukkig zijn de ogen van een vakman nog altijd nodig voor het uitvoeren van klinische waarnemingen. De consistentie en kleur van de mest, gaafheid van de huid, oorpuntjes en staarten, hersenvliesverschijnselen, traanstrepen, redenen van uitval en nog meer zaken scoren we volgens een protocol.'

Alle meetgegevens en waarnemingen komen bij De Heus in één dataplatform terecht. Volgens Groenland is het uniek om zo'n mix van data van verschillende technieken op één plek samen te brengen. 'Datakoppeling moet ons in staat gaan stellen om de diergezondheid en het dierenwelzijn beter te beheersen. Zo kan het personeel effectief werken met gezonde, optimaal presterende dieren.'