Slechtste varken niet lichtste big

Een oormerk met chip en alle biggen wegen op de geboortedag levert veel bruikbare informatie. Ruth van der Haar is er op haar zeugenbedrijf al een tijd mee bezig. Sinds een half jaar kan ze de gegevens ook koppelen met de resultaten van de vleesvarkens. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat lichte biggen wel langzamer groeien, maar dat de slechtste varkens zeker niet altijd de lichtste biggen zijn.

Tijdens de Ondernemersdag Varkenshouderij had Ruth van der Haar de afsluitende lezing. Daarin vertelde ze waarom ze enkele jaren geleden is gestart met het individueel merken van de biggen. “Ons gesloten bedrijf met 240 zeugen is relatief klein. Je moet dan wel creatief worden om onderscheidend te zijn. Zo kwamen we op het individueel merken van de biggen. Je weet dat de biggen gemiddeld 25 kilo wegen op 10 weken leeftijd, maar verder weet je er niets van.”

Wegen op geboortedag

Tegelijk met het individueel merken, is Ruth alle biggen gaan wegen. Dat leverde veel gegevens op en nog meer vragen. Inmiddels zijn er ook al een aantal antwoorden. “We weten dat zeugen die een lichte toom werpen, dat de volgende keer ook doen”, zegt Ruth. “Die zeugen insemineren we niet meer en selecteren we direct uit. We weten ook dat je op de geboortedag moet wegen. Doe je het later dan kun je het gewicht niet meer goed schatten. Want we hebben gemeten dat de ene big 80 gram groeit in de eerste drie dagen, maar een andere wel 160 gram.”

Plek aan de uier

Standaard meten van de gewichten bij spenen doet Ruth momenteel niet. Het is wel een tijdje gebeurd. Toen bleek bijvoorbeeld dat het geboortegewicht wel wat zegt over de groei van de biggen, maar ook weer niet alles. “Lichte biggen groeien wel minder, maar ze zijn niet altijd de achterblijvers. We hebben ook wel eens biggen van 1.500 gram bij de geboorte die bij spenen het lichtste zijn. Het is belangrijker voor de big op welke plek het aan de uier ligt. De biggen aan de laatste spenen groeien het minst.”
Om de biggen die bij de geboorte licht zijn te helpen, krijgen ze een energieshot. In het begin waren dat de biggen onder de 1.000 gram. Momenteel krijgen alle biggen onder de 1.200 gram een extra energieshot. Het verlaagt de uitval van de lichtste biggen. Daarnaast zal uit de koppeling met de slachtgegevens de komende tijd blijken of het nog meer oplevert.

Individuele slachtgegevens

Sinds een half jaar koppelt slachterij Westfort alle gegevens op basis van de individuele oornummers terug. De eerste resultaten geven daarbij weer nieuwe inzichten. Nu is precies te zien hoeveel ligdagen een varken heeft. Daaruit is dan bijvoorbeeld de opbrengst per ligdag per individueel varken te berekenen. Daaruit blijkt dat de 20 procent beste varkens een opbrengst halen van 93 cent per dag, terwijl het gemiddelde op 72 cent per dag ligt.
Verder blijkt bijvoorbeeld dat de gelten prima presteren, terwijl altijd het idee is dat beren het meest economisch zijn. “Dat klopt dan toch niet helemaal”, zegt Ruth. “De beste vier varkens van de laatste levering waren allemaal gelten.”

Onderscheidend

Het individueel nummeren en wegen van de biggen zorgt op de eerste dag voor wat extra werk. Het kost zo’n 1,5 uur om 400 biggen te wegen. “Een deel van die tijd besparen we dan weer bij het biggen behandelen op de derde dag”, zegt Ruth. “Daarnaast levert het individueel wegen veel gegevens waarmee we de resultaten verder kunnen verbeteren. Tenslotte betekent het ook dat we mee kunnen draaien in het project Antibioticavrij Leven Garantie van KDV en Westfort. Dat maakt ons onderscheidend.”