Lawsonia: lastige bacterie veroorzaakt veel ellende

Bij chronische PIA hebben de varkens last van waterige diarree en liggen voeropname en groei op een lager niveau. De kritische periode is globaal rond 6 tot 20 weken leeftijd. Bij de acute variant is er sprake van bloederige diarree en vallen varkens plots dood neer. De moeilijke periode is een leeftijd van 4 tot 12 maanden. Bij subklinische PIA is er niets aan de varkens te zien, maar vallen de resultaten tegen en ontstaat er meer variatie in de koppel.

Directeur Hetty Schreurs van de Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa) omschrijft lawsonia als een vreemde eend in de bijt. 'Er is veel onderzoek gedaan naar darmproblemen bij varkens, maar lawsonia blijkt telkens een lastige bacterie die moeilijk grijpbaar en voorspelbaar is.' Daarom is ze enthousiast over het PIA-event dat MSD Animal Health afgelopen februari organiseerde. 'Het geeft weer nieuwe inzichten voor de praktijk, zoals in de invloed van voeding en het belang van een goede diagnostiek, maar ook in de mogelijkheden van vaccinatie.'

Een van de sprekers op het event was Ken Steen Pedersen, dierenarts in Denemarken en professor aan de Universiteit van Kopenhagen. Hij ziet dat lawsonia in veel gevallen een rol speelt bij darmproblemen in Denemarken. 'Meestal worden meerdere ziekteverwekkers gevonden, maar lawsonia zit daar wel vaak bij.' Behandeling tegen PIA is mogelijk, waarbij de juiste toepassing en timing het resultaat bepalen.

Verdere verspreiding voorkomen

De hoeveelheid uitscheiding van de lawsoniabacterie ligt rond twee tot drie weken na de infectie op het hoogtepunt. De kiemen blijven dan nog zeker twee weken infectieus. Het is belangrijk om te voorkomen dat de bacterie verder verspreidt. Hygiëne is altijd van belang en kan verspreiding helpen voorkomen.

Volgens Ken Steen Pedersen zijn er nog veel vragen rondom Lawsonia. Zo is onduidelijk hoe de bacterie zich binnen een varkensstapel verspreidt. Ook blijft het volgens hem gissen waarom de bacterie zich soms acuut en soms chronisch manifesteert. Bedrijven lawsoniavrij maken is nog een hele uitdaging. 'Bij de tien bedrijven waar dat in Denemarken is gedaan, gingen de resultaten snel omhoog en was een forse daling van antibioticagebruik te zien. Maar de meeste bedrijven waren na 1,5 jaar alweer besmet.'

Schreurs van de SDa heeft goede hoop dat het nieuwe vaccin bijdraagt aan de aanpak van PIA en verdere verlaging van het antibioticagebruik op varkensbedrijven. 'De eerste resultaten zien er al goed uit.'