Winkelmolen zet drie biggenvaccins in: 'Winst zit bij de vleesvarkens'
In plaats van stoppen met vaccineren tegen circo en mycoplasma krijgen de biggen nu drie vaccins. Dat is de uitkomst van praktijkonderzoek dat Luuk Winkelmolen van ECL Farms met varkensdierenarts Max Nuijens van AdVee heeft uitgevoerd. De vaccins zorgen voor een stabiel stalbeeld, technisch en financieel betere resultaten en het werkt prettiger.
Het draait goed bij de vleesvarkens, dus waarom zouden we nog vaccineren tegen circo en mycoplasma? Met die vraag kwam Winkelmolen bij Nuijens aanzetten. De varkensdierenarts gaf aan te betwijfelen of de resultaten dan op peil zouden blijven.
Hij stelde voor om (als er toch voor gekozen wordt om te stoppen met vaccineren) dit te combineren met een goed onderzoek naar het effect. In overleg met MSD Animal Health, de producent van het circo/mycoplasma-vaccin, werd ook het vaccin tegen PIA betrokken. Het vermoeden was namelijk dat dit een bijkomend positief effect zou kunnen geven.
Vierwekensysteem
ECL Farms werkt met een vierwekensysteem, waardoor er iedere vier weken een groep van zo'n veertienhonderd biggen van dezelfde leeftijd op het vleesvarkensbedrijf wordt opgelegd. Om het effect van vaccineren te onderzoeken, zijn tien van die batches biggen gebruikt. Daarbij werd de eerste batch niet gevaccineerd, kreeg de volgende batch een circo/mycoplasma-vaccinatie en werd vervolgens weer een groep niet gevaccineerd.
De vierde batch kreeg een extra PIA-vaccinatie bij opleg op het vleesvarkensbedrijf en de batch daarna kreeg de PIA-vaccinatie pas tien dagen na opleg. Als laatste kregen twee batches alle drie de vaccinaties naaldloos in het kraamhok voor het spenen. De PIA-vaccinaties bij de opgelegde vleesvarkens vond plaats via 'de naald'.
Van alle groepen werden vanaf de opleg tot aan de slacht meerdere keren keer bloed- en speekselmonsters genomen om het verloop te volgen. Ook werd het effect op groei, voerconversie en uitval bijgehouden.
Vaccinatie tegen PIA bij opleg beviel Winkelmolen niet. De dieren hadden er zichtbaar last van en startten slechter op dan de niet-gevaccineerde biggen. 'Direct bij binnenkomst of op de klep vaccineren, levert veel stress op. Dat zou ik nooit adviseren. De tweede keer hebben we pas een dag of tien na opleg gevaccineerd. Maar het is gewoon veel beter om het bij de biggen te doen.'
De biggen krijgen nu in één handeling alle drie de vaccinaties naaldloos toegediend. Winkelmolen: 'Dat kan snel, maar je moet wel secuur werken. We doen dit klusje elke vier weken zelf.'
Geen vaccin is geen optie
Het volledig weglaten van de vaccinaties had niet direct een merkbaar effect. De effecten werden wel vrij snel zichtbaar toen de dieren ouder werden. 'Dieren begonnen te hoesten, de typische droge kuch van mycoplasma. Later zijn we ook op de slachterij gaan kijken en daar waren afwijkingen aan de longen te zien. Verder liep het niet lekker in de stal. Aan het einde van de ronde hadden we duidelijke achterblijvers. Die zouden flink worden gekort, dus moesten we ze terugleggen. Dat wil je niet', vertelt Winkelmolen.
Bij de uitslagen van de bloed- en speekselmonsters was volgens Nuijens ook duidelijk te zien dat de varkens een infectie met mycoplasma en circo doormaakten. Tevens was PIA duidelijk aantoonbaar in de monsters.
De resultaten van de vleesvarkens bevestigen dat vaccineren beter is voor de varkens én de resultaten. Door de hogere groei, lagere voerconversie en verminderde uitval levert een circo/mycoplasma-vaccinatie al 1,76 euro per afgeleverd vleesvarken op. Met PIA-vaccinatie stijgt dit naar 4 euro.
Voor Winkelmolen was het dus logisch om niet te stoppen met het vaccineren van de biggen, maar ze juist drie keer te vaccineren. 'Nu we dat een tijdje doen, gaat het technisch nog steeds vooruit. Door vaccinatie werken we prettiger bij de vleesvarkens. Ze groeien uniformer op en terugleggen hoeft niet meer. We hebben ook geen achterblijvers die het resultaat drukken. Ik denk zelfs dat het voordeel nog groter zal zijn dan we hebben berekend.'