© Varkens Archief
VIC Sterksel van grote betekenis voor varkenssector
Het Varkens Innovatie Centrum Sterksel (VIC Sterksel) heeft vijftig jaar lang veel innovaties opgeleverd. Op alle gebieden van voeding, voersystemen, stalsystemen, hokinrichtingen, emissiebeperking, mestverwerking tot en met diergezondheid en dierenwelzijn.
Het Varkensproefbedrijf Sterksel, zoals het centrum eerst heette, stond met beide voeten in de praktijk. Er is vooral vraaggestuurd gewerkt. Het contact met varkenshouders was nauw en ook het bedrijfsleven kon er terecht. Daarbij was er op het proefbedrijf een hecht team van medewerkers dat hield van varkens en van innoveren.
Er is veel getest en doorontwikkeld op het proefbedrijf, zoals de brijbak. Datzelfde geldt voor de ontwikkeling van de metalen driekantroosters en de kunststofroosters zoals die tot nu toe grootschalig worden gebruikt.
Vooroplopen
VIC Sterksel liep bij de ontwikkelingen geregeld flink voor op de praktijk. Koeling van varkensstallen is de laatste twee jaar zeer actueel, terwijl koeling en voorverwarming van varkensstallen via grondbuizen al in de jaren negentig in Sterksel zijn ontwikkeld en nog steeds gelden als het beste systeem.
Ook de basis voor de enorme daling van het antibioticagebruik die varkenshouders hebben bereikt, ligt op het proefbedrijf. Bewezen werd hoe groot het positieve effect is dat je kunt behalen met het goed scheiden van de diergroepen.
Rode draad
Emissiebeperking, energie en mestverwerking lopen als een rode draad door het onderzoek heen. Veel emissiearme huisvestingssystemen zijn ontworpen en getest. Energiebesparing begon eenvoudig met de omschakeling naar frequentiegestuurde ventilatie. Daarna kwamen mestvergisting met en zonder bijproducten en zonnepanelen. VIC Sterksel maakte duidelijk dat een varkensbedrijf van een energieslurper een energieleverancier kan worden.
Een goede zorg voor het varken en het dierenwelzijn stonden altijd voorop. Alle verschillende vormen van groepshuisvesting voor dragende zeugen zijn getest. De ontwikkeling van vrijloopkraamhokken heeft een belangrijke impuls gekregen door de goede samenwerking tussen varkenshouders, bedrijfsleven, onderzoekers en het proefbedrijf.
Voorbeelden
De juten doek als nestbouwmateriaal en hokverrijking voor varkens vindt zijn oorsprong in Sterksel, net zoals de kennis dat biggen het beste kunnen leren eten van de zeugen. Het Plato-onderzoek heeft geleerd hoe je met een plateau biggen en vleesvarkens meer ruimte en afleiding kunt geven op een beperkte oppervlakte.
Koos Broekman, bedrijfsleider VIC Sterksel van 1969 tot 2004
'VIC Sterksel is opgericht toen de varkenssector in 1970 nog in opkomst was. Er zijn veel bedrijven gebouwd op basis van onze kennis. Ieder jaar hadden we wel wat nieuws. Dat lukte door erbovenop te zitten en door de korte lijntjes met de bedrijven. Nieuwe ideeën konden snel worden ontwikkeld. Zo is het driekantrooster in een paar dagen ontstaan. Bij mijn afscheid was het bedrijf compleet gerenoveerd en klaar voor de toekomst. Mijn opvolger Mart Smolders ging succesvol verder. Daarna ging het minder. Bovendien werd de mestverwerking te groot voor deze locatie. De sector is veranderd. De grote voerfirma's hebben allemaal hun eigen onderzoeksbedrijven. Toch zie ik nog wel een rol voor een vernieuwd varkensproefbedrijf. Met een nieuwe bedrijfsopzet die gebruikmaakt van alle nieuwste technologieën. Dus varkens voorzien van dierherkenning en zorgen dat veel processen automatisch verlopen.'
Mart Smolders, bedrijfsleider van 2004 tot 2014, nu directeur HyCare van MS Schippers
'Het gezondheidsonderzoek is één grote doorbraak die ik heb meegemaakt. Dat was een complex onderzoek waarmee we een enorme stap in de diergezondheid hebben bereikt, vooral door de aanpak van het management. Tot die tijd werden vaak alle biggen op de gang gezet en dan netjes verdeeld over de zeugen. Nu kent iedereen de afbeeldingen met rode en groene varkens erop. Die laten duidelijk zien hoe het niet en wel moet als je varkens gezond wilt houden. Die grote stappen hebben we alleen kunnen bereiken doordat we goed waren in creatief, innovatief netwerken. Iedereen is bij het onderzoek betrokken: varkenshouders, universiteiten, dierenartsen en ook internationaal hadden we goede contacten. Wetenschap en praktijk koppelen en overbrengen naar de praktijk was de kracht. We hebben dan ook een nieuw Sterksel nodig dat experimenteerruimte biedt en waar wetenschap en praktijk bij elkaar komen.'
Theo Duteweerd, manager van 2016 tot 2020, nu directeur POV
'Met de collega's heb ik gewerkt aan een nieuw model voor praktijkonderzoek en innovatie voor de varkenshouderij: een basisbedrijf met tweehonderd zeugen en duizend vleesvarkens bij Wageningen, een flexibele unit en daarnaast veldonderzoek op varkensbedrijven. De flexibele unit is nodig voor de echte experimenten, zoals het testen van nieuwe emissiearme stalsystemen of hokuitvoeringen die nog niet rijp zijn voor een varkensbedrijf. Op het basisbedrijf verzamel je voortdurend onafhankelijke data en kun je, onder gecontroleerde omstandigheden, voedingsonderzoek doen. Daar kun je onafhankelijke borging van nieuwe additieven en dergelijke uitvoeren. Via veldonderzoek test je nieuwe ontwikkelingen op praktijkschaal. Ombouwen van Sterksel bleek niet haalbaar. Het is wel jammer dat Sterksel is gesloten voordat er een nieuw onderzoeksbedrijf is.'
Meest gelezen
Blogs
'De power van varkensvlees'
Vandaag, 08:30
'Pig butchering zien als voorbeeld'
19-12-2024
'En toen werd het stil…'
12-12-2024
Bedrijf in Beeld
Partners
Stelling
Loading
