Hoger rendement en minder bijwerkingen: een koel kunstje

Vergeten om de flesjes vaccinvloeistof op tijd uit de koelkast te zetten? Ach, even in de broekzak en dan is het zo op temperatuur. Praktisch gedacht, maar niet verstandig, aldus Sonja Agten, die als dierenarts van MSD Animal Health regelmatig praktijksituaties ziet die ten koste gaan van het rendement van vaccins.

'In het ergste geval wordt een vaccin te warm, waardoor de werkzame bestanddelen kapot kunnen gaan. Vrijwel iedereen weet wel dat opwarmen in een magnetron uit den boze is, maar ook bij opwarmen in water – au bain-marie – bestaat de kans dat een vaccin 'kapotgaat' als het water warmer is dan 40 graden.' Om dat te voorkomen, heeft Agten een simpele maar doeltreffende tip: een dompelthermometer.

De juiste bewaar- en toedieningstemperaturen

Het spreekt waarschijnlijk wel voor zich dat het belangrijk is om vaccins in een hygiënische omgeving te bewaren. Maak de koelkast daarom regelmatig schoon. Probeer temperatuurschommelingen te voorkomen, dus houd de koelkastdeur niet langer open dan nodig. De beste temperatuur om vaccins te bewaren is tussen de 2 en 8 graden. Dit geldt echter niet voor alle vaccins, dus lees altijd aandachtig de bewaarinstructies op de verpakking.

Met deze handige koelkastthermometer weten ondernemers altijd wat de exacte binnentemperatuur van de koelkast is. De beste temperatuur om vaccins toe te dienen is kamertemperatuur (plusminus 21 graden) of – nog beter – op lichaamstemperatuur (plusminus 36 graden). 'Bij toediening op lichaamstemperatuur zien we over het algemeen de minste bijwerkingen', aldus Agten. Ze voegt daaraan toe dat het voor het dier vaak ook prettiger is om het vaccin op lichaamstemperatuur toegediend te krijgen.

Te hoge bewaar- of opwarmtemperaturen kunnen de werking van een vaccin negatief beïnvloeden, maar een te lage temperatuur kan dat ook. Vaccins mogen in ieder geval nooit bevriezen. Wees dus alert op condens en ijsvorming, vooral bij vaccins die achterin de koelkast staan (daar is de temperatuur vaak lager) en bij oudere koelkasten.

Vaccins zijn kostbaar. Investeer daarom in een goede en betrouwbare koelkast en vervang deze op tijd, zodat vaccins altijd onder de meest ideale omstandigheden worden bewaard en er niets van de werking verloren gaat. En haal vaccins altijd tijdig uit de koelkast om ze rustig op kamertemperatuur te laten komen.

De grootte van de fles speelt daarbij ook een rol, benadrukt Agten. 'Hoe groter de fles, hoe langer het duurt voordat het vaccin op kamertemperatuur is. En de buitenkant warmt altijd sneller op, daar moet ook rekening mee worden gehouden. Zeker bij grotere flessen.'

Met de zomer voor de deur is het extra belangrijk om rekening te houden met de hogere buitentemperaturen. Vaccins zijn dan vanzelfsprekend sneller op kamertemperatuur, maar het risico op oververhitting is bij hogere temperaturen ook groter. Houd dus rekening met die hogere buitentemperatuur en zorg ervoor dat flesjes vaccinatievloeistof in ieder geval nooit pal in de zon staan.

BNL-NON-230500015