Met ongericht onderzoek is oorzaak diarree bij biggen te vinden

Dierenarts Von Berg uit het Duitse Essen beschrijft de problematiek van een bedrijf met 450 zeugen in een artikel in TopAgrar. De biggen kampten al in de eerste levensdagen met diarree. Het begon doorgaans bij de eersteworpszeugen en daarna werden ook de biggen van de oudere zeugen getroffen. De biggen hadden gele, waterige diarree en door het verlies van vocht, elektrolyten en voedingsstoffen raakten ze snel in een slechte toestand.

Alleen door intensieve controle van de pasgeboren biggen, het direct verstrekken van elektrolyten aan de dieren met diarree en het gebruik van hygiënepoeders die zorgen voor een droge omgeving lukte het een deel van de biggen er weer bovenop te krijgen.

Sneltesten toonden rotavirus A en C aan en ook meerdere bacteriële ziekteverwekkers. Maar bij een daaropvolgende PCR-test, die zoekt naar genetisch materiaal, werden de rotavirussen niet meer gevonden en wel de bacteriële ziekteverwekkers. Na een gevoeligheidsonderzoek werden de antibiotica enrofloxacine en amoxicilline ingezet. Dat hielp nauwelijks. Ook de inzet van een stalspecifiek vaccin (autovaccin) waarin de gevonden ziekteverwekkers aanwezig waren hielp niet afdoende.

Omdat dit alles niet werkte en de voortdurende controle veel tijd kost, werden nogmaals monsters ingestuurd van biggen met diarree die nog niet waren behandeld met antibiotica. Daarnaast werden zieke biggen geëuthanaseerd en opgestuurd voor onderzoek. Toen zijn de bacteriële ziekteverwekkers Clostridium perfingens, Clostriodides difficile en E. coli gevonden. Von Berg had alleen niet de indruk dat deze de oorzaak waren, de gebruikte antibiotica zouden die afdoende moeten aanpakken en het stalspecifieke vaccin zou ook moeten helpen.

Breed ongericht onderzoek

In overleg met de dierenarts van het laboratorium werd besloten ongericht onderzoek uit te voeren. Zulke onderzoeken sporen alle mogelijke genetische informatie van ziekteverwekkers op. Voorheen werden die vanwege de hoge kosten niet uitgevoerd, maar inmiddels zijn ze betaalbaar met 180 euro per monster. Deze ongerichte testen zijn ook in België en Nederland beschikbaar via Pathosense en Royal GD.

Bij dit onderzoek werd een groot aandeel rotavirus B in het monster gevonden, naast alle andere ziekteverwekkers die bij de gerichte PCR-testen zijn aangetoond. Voor rotavirus B is er geen gerichte PCR-test, dus die kon eerder ook niet worden gevonden op die manier. De symptomen op het bedrijf passen wel bij de symptomen van rotavirus B. Dit is dan ook zeer waarschijnlijk de oorzaak van de diarreeproblemen.

Geen vaccin tegen rotavirus B

Er zijn geen vaccins tegen rotavirus B. En een stalspecifiek vaccin maken tegen deze ziekteverwekker is niet haalbaar, vanwege de lastige kweekomstandigheden die hiervoor nodig zijn. Het zeugenbedrijf moet de diarree dus aanpakken met de methode die ze in eerste instantie al hadden ingezet. Nu wordt alleen nog meer aandacht gegeven aan de adaptatie van de gelten door intensief contact met het materiaal van de oudere zeugen uit de kraamstal. Het doel is om het vervangingspercentage onder de 40 procent te houden.

De intensieve controle van de biggen blijft bestaan. Wel wordt nog meer aandacht besteed aan het klimaat in de kraamstal. De temperatuur in het biggennest moet 35 graden zijn en dat nest moet droog blijven, mede door hygiënepoeders in te zetten. Als biggen toch diarree krijgen, worden antibiotica ingezet om een bijkomende bacteriële infectie te voorkomen.