Mycoplasma hyopneumoniae, een veelvoorkomende aandoening

Schadelijke stoffen, virussen en bacteriën worden in de luchtpijp en de bronchiën in een slijmlaag vastgehouden. Bij gezonde varkens brengen de trilharen in de luchtwegen de vervuilde slijmlaag met golvende bewegingen weer naar buiten. De M. hyo-bacterie beschadigt deze trilharen en verstoort de slijmproductie in de luchtwegen. Hierdoor kunnen de trilharen hun opschoonwerk niet meer goed vervullen.

Op deze manier krijgen schadelijke stoffen en ziekteverwekkers vrij spel en kunnen ze makkelijker de longen bereiken. De M. hyo-bacterie maakt dus als het ware de weg vrij voor longinfecties. Dit kan resulteren in een longontsteking doordat ontstekingscellen worden aangetrokken naar de plaats van infectie.

Herken je een M. hyo-infectie in de stal?

Mycoplasma hyopneumoniae veroorzaakt enzoötische pneumonie, een chronische ademhalingsziekte. M. hyo wordt overgedragen door neus-neuscontact tussen varkens en, vooral op dichtbevolkte varkensbedrijven, via aerosolen in de lucht. Klinische kenmerken van de infectie zijn een niet-productieve droge hoest, ademhalingsproblemen en verminderde voeropname.

Maar vaker verloopt M. hyo als een subklinische infectie en deze is niet altijd goed zichtbaar. Achterblijven in de groei kan in dit geval een indicatie zijn. Longonderzoek in het slachthuis kan de aanwezigheid van de infectie aantonen. Met diagnostische methodes, zoals PCR-onderzoek en het meten van antistoffen in het bloed, kan de aanwezigheid van de infectie worden aangetoond.

De ene mycoplasmastam is de andere niet

Verschillende stammen van Mycoplasma hyopneumoniae die een rol spelen in het veroorzaken van enzoötische pneumonie bij varkens gaan rond in de stallen. Niet alle stammen zijn even ziekteverwekkend. Er zijn laagvirulente en hoogvirulente M. hyo-stammen, waarbij iedere stam eigen unieke kenmerken heeft.

Enerzijds dragen deze kenmerken bij aan het ziekteproces, anderzijds spelen zij juist rol in de afweerreactie van varkens. Zo zullen hoogvirulente stammen resulteren in een krachtige immuunreactie en goede bescherming wanneer ze in geïnactiveerde, ofwel afgedode, vorm in een vaccin verwerkt worden. (1,2)

Onderzoek in het slachthuis

Aan de longen van de varkens valt veel af te lezen van wat er zich in hun leven heeft afgespeeld. Door onderzoek te doen in het slachthuis kan de longontsteking die na een M. hyo-infectie is ontstaan worden geclasssificeerd als EP-achtig letsel (enzoötische pneumonie). Herstel van dit letsel duurt tussen de twaalf en veertien weken, hierna zijn alleen nog littekens zichtbaar.

Het Ceva Lung Program (CLP) speelt een belangrijke rol in het monitoren van schade als gevolg van enzoötische pneumonie. Meer dan een miljoen longen worden jaarlijks geanalyseerd en een EP-index wordt bepaald. Iedere 0,1 verhoging in de EP-index resulteert in een daling in groei van 11 gram per dag, is uit een studie gebleken. (3)

Dit toont het belang om de hoeveelheid mycoplasma (bacteriële belasting) te beperken en de longletsels te verminderen, met als uiteindelijk doel om enzoötische pneumonie te voorkomen.

Conclusie

De impacht van een M. hyo-infectie kan door effectieve preventie- en behandelingsstrategieën worden verminderd. Dit leidt tot gezondere dieren en heeft een positieve invloed op de productiviteit.

Bronnen

• Matthijs et al. (2019). Efficacy of three innovative bacterin vaccines against experimental infection with Mycoplasma hyopneumoniae. Vet Res 50:91.
• Beuckelaere et al. (2022). Different local, innate and adaptive immune responses are induced by two commercial Mycoplasma hyopneumoniae bacterins and an adjuvant alone. Front. Immunol. 13:1015525. doi: 10.3389/fimmu.2022.1015525.
• Krejci et al. (2022) A meta-analysis of the relationship between lung lesion scores in slaughter pigs and their daily weight gain. International Animal Health Journal, Volume 9 Issue 2, 24-28.