Is APP ook op uw bedrijf aanwezig?

De ernst van de symptomen en de economische verliezen zijn afhankelijk van:

• Het type APP (serotype) dat op het bedrijf aanwezig is. Er zijn momenteel achttien verschillende serotypes bekend. (1) Soms zijn ook meerdere serotypes op een bedrijf aanwezig.
• Welke toxinen (gifstoffen) er geproduceerd worden (ApxI-, II-, III- en IV-toxinen). Dit is verschillend per serotype.
• Risicofactoren zoals hokbezetting, klimaat, stressfactoren, aanwezigheid van co-infecties, al dan niet all-in/all-out werken, ...

Infecties met APP kunnen een acuut, chronisch of zelfs subklinisch verloop hebben. Om na te gaan of APP ook op uw bedrijf aanwezig is, zijn er verschillende mogelijkheden. Bij een acuut ziekteverloop met plotselinge sterfte kan de APP-bacterie na sectie door kweek of PCR-analyse worden aangetoond. Wanneer de ziekte een chronisch of zelf subklinisch verloop heeft, is bloedonderzoek en/of longonderzoek aanbevolen.

Bloedonderzoek om antistoffen aan te tonen

1. Opsporen van ApxIV-toxine-antistoffen.

• Alle APP-bacteriën produceren ApxIV-toxinen, ongeacht het serotype.
• Na vaccinatie worden nooit antistoffen opgewekt tegen het ApxIV-toxine, het aantonen van ApxIV-antistoffen wijst dus altijd op een veldinfectie.

2. Opsporen van serotypespecifieke antistoffen.

• Omdat er verschillende APP-serotypen circuleren en de antistoffen serotypespecifiek zijn, moet er meer dan één antistoftest worden uitgevoerd.
• Na een veldinfectie verschijnen eerst de serotype-specifieke antistoffen, pas twee tot drie weken later verschijnen de ApxIV-antistoffen. (2)

Houd bij de interpretatie van de resultaten rekening met de potentiële aanwezigheid van maternale antistoffen!

• Maternale antistoffen verdwijnen tussen de 2 en 14 weken leeftijd, afhankelijk van de hoeveelheid opgenomen antistoffen via de biest en de gebruikte analysetest. (3)
• Omdat maternale antistoffen de werkzaamheid van APP-vaccins negatief beïnvloeden, wordt soms een antistofbepaling uitgevoerd om het optimale vaccinatietijdstip te bepalen.
• Houd er daarbij rekening mee dat een ApxIV-antistofbepaling geen goede parameter is voor het bepalen van het optimale vaccinatietijdstip, omdat de ApxIV-toxines niet aanwezig zijn in APP-vaccins en de verschillende maternale antistoffen (ApxI-, ApxII-, ApxIII-, ApxIV- en serotype specifieke antistoffen) met een verschillende snelheid afnemen. (4)

Longonderzoek aan de slachtlijn

Onderzoek van varkenslongen aan de slachtlijn levert nuttige informatie op over de longgezondheid van vleesvarkens. Onder andere over het voorkomen, het aantal gevallen en de ernst van infecties met APP.

Ceva Santé Animale heeft het Ceva Lung Program (CLP) ontwikkeld, een applicatie voor het scoren van longen aan de slachtlijn. De zeven longkwabben worden volgens een vast protocol gescoord op de aanwezigheid van letsels of littekens. Voor de beoordeling van APP-achtige letsels wordt specifiek de aan- of afwezigheid en de ernst van de chronische letsels aan het long- en borstvlies, die nog steeds zichtbaar zijn bij het slachten, beoordeeld.

^{Varkenslongen met APP-achtige pleuritisletsels.}

De pleuritisletsels worden beoordeeld volgens de plaats van voorkomen, het aspect en de omvang. Daarbij wordt na een visuele beoordeling aan de slachtlijn aan elke long een score 0, 2, 3 of 4 toegekend volgens de beoordelingscriteria die in onderstaande tabel zijn weergegeven. Op basis van deze scores wordt ook een APP-index berekend.

^{Scoresysteem App-achtige pleuritis.}

Conclusie

Naast het aantonen van antistoffen door bloedonderzoek, is longonderzoek aan de slachtlijn een waardevolle methode om APP-achtige pleuritisletsels op te sporen. Beoordeling van de longen met het CLP levert, naast informatie over het al dan niet aanwezig zijn van APP-achtige letsels, ook informatie op over de ernst en de frequentie waarmee letsels voorkomen. Daarnaast is benchmarking met andere Nederlandse bedrijven opgenomen in het scoresysteem.

Longonderzoek met het Ceva Lung Program wordt door Ceva Santé Animale aangeboden als service aan dierenartsen en varkenshouders die de longgezondheid op hun varkensbedrijven willen beoordelen en verbeteren.

Bronnen:
(1) Bossé et al. (2018). Veterinary Microbiology, 217: 1-6.
(2) González et al. (2017). J Vet Res 61: 163-171.
(3) Sassu et al. (2017). Transbound Emerg Dis. https://doi.org/10.1111/tbed.12739
(4) Beek et al. (2016). Proceedings of the 24th IPVS and 8th ESPHM, p.140.