Pleuritis een dure aandoening voor varkenshouderij en slachterij!

Wat is een pleuritis precies?

Bij varkens met pleuritis is er een ontsteking van het longvlies en/of borstvlies. De letsels kunnen lokaal voorkomen, op een kleine plaats op de long of juist heel uitgebreid zijn. De longen van een varken zijn, net zoals bij de mens, omgeven door 2 vliezen. Het longvlies dat zich op het longoppervlak bevindt en het borstvlies dat is vergroeid met de binnenzijde van de borstkas.

Tussen beide vliezen bevindt zich een dun laagje vocht waardoor het longvlies en het borstvlies soepel over elkaar glijden bij het in- en uitademen. Bij een ontsteking van het longvlies en/of het borstvlies, verkleven beide vliezen met elkaar en vormt er zich bindweefsel. De longen kleven dan vast aan de borstkas. Dit zorgt voor een moeilijke en pijnlijke ademhaling.

De belangrijkste oorzaak van pleuritis bij varkens zijn infecties met Actinobacillus pleuropneumoniae (APP). Daarnaast kunnen ook andere bacteriële ziekteverwekkers betrokken zijn, met name Glaeserella parasuis, Pasteurella multocida en Streptococcus suis. Een gecombineerde infectie kan de ernst van de letsels verergeren.

Hoe kun je pleuritis het beste vaststellen?

Longonderzoek in het slachthuis is waardevol om gegevens over het vóórkomen van pleuritis te verzamelen. Het is bovendien een nuttige methode om het resultaat van controlemaatregelen te monitoren. Vleesvarkens leven relatief kort. Daardoor zijn schades die tijdens de groei door pleuritis zijn ontstaan, vaak nog niet volledig genezen bij het slachten. Letsels of littekens zijn goed te zien.

Er bestaan verschillende systemen voor de beoordeling van pleuritis aan de slachtlijn. Eén van de meest gebruikte methoden is het SPES scoresysteem (Slachthuis Pleuritis Evaluatie Systeem). De SPES methode is gebaseerd op een puntensysteem van 0 tot 4, gebaseerd op de aanwezigheid, de uitgestrektheid en de positie van de pleuritis letsels waargenomen op beide longen.

Pleuritis aan de slachtlijn, in oplopende mate van ernst. Bij score 4 blijft een deel van de longen achter in het karkas. Als er tussen het longvlies en het borstvlies veel verkleving is ontstaan, scheurt het longweefsel tijdens het slachtproces als men de longen uit het karkas wil verwijderen.

Lichtere karkassen of oudere dieren

Varkens met pleuritis ervaren pijn en ongemak tijdens het ademen. Ze groeien minder hard. Het heeft lichtere karkassen en/of oudere dieren bij het slachten tot gevolg. Het karkas levert minder op voor zowel de boer als de slachterij omdat de aangetaste delen handmatig van het karkas gesneden moeten worden. Bovendien zijn extra indirecte kosten voor het slachthuis door meer slachtafval en extra personeelskosten voor het opknappen van de karkassen en vertraging van het slachtproces.

Pleuritis zorgt voor lagere opbrengsten, hogere kosten

Uit een onderzoek van Keten Duurzaam Varkensvlees (KDV) bij 27.488 varkens met een RFID-chip bleek dat de opbrengst van varkens met pleuritis gemiddeld 2,69 euro lager ligt dan die van varkens zonder pleuritis. Naast de lagere opbrengst in het slachthuis bleken varkens met pleuritis ook nog gemiddeld vierenhalve dag langer op het varkensbedrijf te verblijven door een vertraagde groei. Hierdoor kunnen de financiële verliezen per varken gemakkelijk boven de 5 euro per dier uitkomen.

Deze bevindingen zijn vergelijkbaar met de resultaten uit een eerder onderzoek van de Universiteit van Wageningen. Hieruit bleek dat pleuritis de groei van vleesvarkens met 50 gram per dag kan verlagen. De economische schade door pleuritis voor de varkenshouder wordt geschat op 3,15 euro per aangetast varken. Voor het slachthuis bedraagt de economische schade 1,42 euro per aangetast vleesvarken ten gevolge van de extra arbeid.

Conclusie

Varkens met pleuritis groeien niet alleen minder snel, ook de waarde van het karkas is lager. Aangetaste delen moeten immers verwijderd worden. Pleuritis veroorzaakt dus financiële schade voor zowel de varkenshouder als de slachterij. Controleer daarom of pleuritis ook op uw bedrijf aanwezig is. Dit kan door middel van longonderzoek in het slachthuis.

Meer weten over pleuritis? Neem contact op met Ceva Santé Animale in Naaldwijk tel. Tel +31 (0)174 643 930, info@ceva.nl.

Bronnen

(1) Fablet C. et al. Bacterial pathogens associated with lung lesions in slaughter pigs from 125 herds. Research in Veterinary Science 93 (2012) 627–630.
(2) Fraile L. et al. Risk factors associated with pleuritis and cranio-ventral pulmonary consolidation in slaughter-aged pigs. The Veterinary Journal 184 (2010) 326–333.
(3) Merialdi G. et al. Survey of pleuritis and pulmonary lesions in pigs at abattoir with a focus on the extent of the condition and herd risk factors. The Veterinary Journal 193 (2012) 234–239.
(4) Dottori M. et al. Proposta per un nuovo sistema di punteggiatura delle pleuriti suine in sede dimacellazione. La griglia SPES (Slaughterhouse Pleurisy Evaluation System). Large Animal Review (2007) 13, 161–165.
(5) https://duurzaamvarkensvlees.nl/rfid-oormerk-geeft-inzicht-in-kosten-pleuritis/
(6) Van der Peet – Schwering (2007). Pleuritis op vleesvarkensbedrijven, Wageningen UR, Animal Sciences Group rapport.