APP, een schadelijke ziekte

APP is een belangrijke luchtwegaandoening bij vleesvarkens. De ziekte wordt veroorzaakt door een infectie met de bacterie Actinobacillus pleuropneumoniae (APP). Wij gingen na hoe hoog de schade door een APP-infectie kan oplopen.

Verschillende ziektebeelden, verschillende schade

APP-infecties kunnen zowel een acuut als chronisch verloop kennen. Bij acute APP-uitbraken worden varkens plots ziek en treedt er hoge sterfte op. Aangetaste varkens hebben een eenzijdige longontsteking, hoge koorts, ademnood en er komt bloederig schuim uit mond en neusgaten. Soms komt een hyperacute vorm voor, waarbij varkens sterven, voordat er een longontsteking zichtbaar is. De APP-bacteriën produceren gifstoffen die ervoor zorgen dat varkens ziek worden en sterven.

De chronische vorm kan zich ontwikkelen nadat de acute vorm is verdwenen, maar kan ook op zichzelf optreden. In de stal is een chronische hoest te horen. Daarnaast is er een verminderde eetlust en vertraagde groei. In het slachthuis zijn typische pleuritisletsels zichtbaar. Bij mildere gevallen blijft pleuritis, een ontsteking van het longvlies en borstvlies, beperkt tot het oppervlak van de longen. In ernstigere gevallen kunnen de long of delen van de long aan de borstkas kleven.

De ernst van de symptomen en de daarmee gepaard gaande schade worden beïnvloed door verschillende factoren. Het type APP dat op het bedrijf aanwezig is, speelt hierbij een belangrijke rol. Er zijn achttien bekende serotypes van APP. Sommige daarvan veroorzaken meer kliniek dan andere. Bovendien zijn er factoren die het ontstaan van de ziekte bevorderen en de ernst van de symptomen beïnvloeden, zoals slechte ventilatie in de stal, te hoge dichtheid van de dieren, stress, niet werken volgens het all-in-all-outprincipe en bijkomende infecties.

De schade becijferd

APP-infecties veroorzaken aanzienlijke economische verliezen. Bedrijven die te maken hebben met acute APP-problemen, lijden vooral verlies door sterfte van zware vleesvarkens. Bovendien kunnen de medicijnkosten sterk stijgen. In bedrijven met een chronische vorm van de ziekte zorgen groeivertraging en een hogere voederconversie voor een stijging van de productiekosten op het bedrijf zelf. Daarnaast leiden vergroeiingen van de longen aan het karkas tot extra verliezen in het slachthuis. Deze karkassen moeten worden schoongemaakt en de verkleefde delen moeten worden verwijderd. Dit resulteert in vertragingen tijdens het slachtproces, meer arbeidsuren, extra slachtafval, een lager karkasgewicht en een verminderde waarde van het karkas.

Verschillende studies hebben de verliezen veroorzaakt door APP-infecties in kaart gebracht. Zo heeft onderzoek van Wageningen University & Research aangetoond dat pleuritis de dagelijkse groei van vleesvarkens met 50 gram kan verminderen, wat resulteert in een geschatte schade van 3,15 euro per aangetast varken voor de varkenshouder. Voor het slachthuis werden de kosten voor extra arbeid geschat op 1,42 euro per aangetast vleesvarken.

Een vergelijkbare studie door de Universiteit van Cambridge, waarbij ongeveer 95.000 slachtvarkens werden onderzocht, toonde een gemiddeld sterftecijfer dat 3,3 procent hoger lag in groepen waar meer dan 10 procent pleuritis voorkwam. Daarnaast nam de leeftijd van de varkens bij het slachten toe met 0,26 dagen per procent pleuritis in de groep en werd er een verlies van 70 gram karkasgewicht per procent pleuritis vastgesteld als gevolg van schade aan het karkas.