Vier niet toegestane reststromen mogelijk geschikt als insectenvoer
Onder de juiste voorwaarden zijn vier nu niet toegestane reststromen zoals mest of keukenafval mogelijk wel bruikbaar voor de insectenkweek. Dat concluderen onderzoekers van Wageningen University & Research en diverse partners in het project Safe Insects. Daarin brachten ze de risico's voor de voedselveiligheid en diergezondheid in kaart.
De onderzoekers hebben vier reststromen onderzocht: diermeel van categorie 2, keukenafval, voedsel uit supermarkten en pluimveemest. Deze vier producten blijken geschikt om de larven van de zwarte soldatenvlieg op te laten groeien of gele meelwormen. De larven van de zwarte soldatenvlieg doen het beter op vochtige producten en gele meelwormen op droge producten zoals diermeel en pluimveemest.
Van de vier reststromen zijn de beschikbare hoeveelheid en de toegevoegde waarde van de insecten onderzocht. Hieruit komt naar voren dat de toegevoegde waarde met 168 miljoen euro het hoogst is bij gebruik van keukenafval en met 84 miljoen euro bij het gebruik van pluimveemest. Van deze producten is jaarlijks ook het meest beschikbaar, beide zo'n 1,4 miljoen ton per jaar.
De insecten kunnen nog zo'n 10 miljoen euro toevoegen aan de 0,2 miljoen ton diermeel die er jaarlijks is. Aan de voormalige eetbare producten uit de supermarkt is slechts 0,64 miljoen toe te voegen omdat hier niet veel – slechts 0,016 miljoen ton – van is. Het gaat alleen om producten waar vlees of andere van dieren afkomstige producten in zitten.
Risico's voor dier en mens
Alle vier de reststromen kunnen risico's met zich meebrengen voor de voeding van dier en mens. Er kunnen bijvoorbeeld bacteriën, virussen of parasieten in zitten, maar ook zware metalen, medicijnresten en gewasbeschermingsmiddelen.
Mochten de insecten zonder verdere bewerking voor de voeding van diere of mens worden gebruikt, dan moeten de reststromen aan alle regels voor de veiligheid van diervoer en voeding voldoen, oftewel de HACCP-normen.
Bewerking nodig
Volgens de onderzoekers is dat niet eenvoudig voor keukenafval. Dat geldt eveneens voor voormalige supermarktproducten. Om die risico's te verkleinen, is een voorafgaande bewerking nodig die ziektekiemen doodt. Ook is er aandacht nodig voor resten van gewasbeschermingsmiddelen en zware metalen. Supermarktresten bieden meer opties dan keukenafval omdat er bij supermarkten meer zekerheid is over de herkomst.
Pluimveemest is goed bruikbaar. Aanzuren van de mest verlengt de houdbaarheid en houdt virussen onder controle. Bacteriën in de mest vormen niet meteen een probleem. Wel is het belangrijk dat er geen ziekteverwekkende bacteriën in de mest zitten. Een verhittingsstap kan dit goed controleren. Chemische verontreiniging zal dan eerder een punt van aandacht zijn en mogelijk zware metalen. In het onderzoek bleven die onder de norm, maar een systeem om dat te controleren, is van belang. De lastigste opgave ligt mogelijk in de overdracht van coccidiostatica en medicijnen via de mest naar de insecten. Het is van belang om de mest hierop te controleren.
Diermeel van categorie 2 brengt weinig risico's met zich mee, als de tracking en tracing goed is en er volgens de juiste voedselveiligheidsnormen wordt gewerkt.