Toekomst voor tomen bij elkaar

De varkensstal van de toekomst heeft kleine groepen waar tomen bij elkaar blijven. Dat is zowel nodig om beren te kunnen houden als om de staarten van de varkens in tact te laten. Dat stelt onderzoeker Eckhard Meyer van leer- en onderzoeksinstelling Köllitsch op basis van de resultaten met onderzoek naar beren en staartbijten.

Tijdens zijn lezing op EuroTier adviseerde Meyer dan ook om tomen zoveel als mogelijk bij elkaar te laten. "Leg hooguit twee of drie tomen bij elkaar in een hok. Dat heeft op de eerste plaats een betere diergezondheid als voordeel, wat beter is voor beren en zeker voor intacte staarten. Een oorzaak van staartbijten is namelijk het optreden van staartnecrose. Het is niet altijd goed vast te stellen, maar het lijkt er op dat er eerst staartnecrose ontstaat en dan staarbijten.”

Door het bij elkaar houden van tomen is het sociale gedrag beter. Daardoor ontstaan minder problemen bij de beren. “Helemaal voorkomen van problemen door rijgedrag zal niet lukken. Je moet toch rekenen op 1 procent extra uitval. Maar als het sociale gedrag niet goed is, is de uitval (veel) hoger. Een ingewikkelde voertechniek om beren en gelten apart te voeren is niet nodig. Ze presteren prima op hetzelfde voer.”

Beter sociaal gedrag helpt ook om staartbijten. Meyer: “Hoe sterker je sorteert op gewicht, hoe meer daders. Houd je tomen bij elkaar in kleine groepen, dan zijn er minder daders. Gelten zijn daarbij vaker daders dan beren.”

De daders van staartbijten zijn vaak de varkens die bij het eten op hun beurt moeten wachten. Het is dan ook een pluspunt als de varkens allemaal tegelijk ad libitum droogvoer kunnen vreten aan de lange trog. Of anders een voerbak middenin het hok met een schot van de voerbak naar de voorkant toe.

Qua voeding is het advies te zorgen voor genoeg natrium, magnesium en tryptofaan in het voer en dierlijk eiwit. Vooral omdat hiermee het gehalte aan ruw eiwit terug kan. Het gehalte aan mycotoxinen en endotoxinen moet laag zijn.

Een goede indeling van het hok in functiegebieden is voor zowel beren als lange staarten noodzakelijk. Een goede comfortabele ligplaats is belangrijk want dit voorkomt hokbevuiling en dat helpt om berengeur te voorkomen en verbetert de gezondheid. Een comfortabele ligplaats betekent vooral een thermoneutrale ligplek met weinig of geen spleten in de bodem en verder een donkere ligplek. Een egaal verlichte stal is niet wenselijk en ’s nachts moet het licht uit. Anders krijg je meer onrust.

Afleidingsmateriaal is tenslotte ook nodig. Vooral in de kwetsbare periode dat is van circa drie weken na spenen tot negen weken na spenen. Dat kan bijvoorbeeld door een de opfok in twee fasen te gaan indelen. Meyer: “Dan kun je de biggen in de kwetsbare periode extra speelmateriaal geven. Ze hebben vooral materiaal op de bodem nodig, materiaal waarmee ze zoeken en woelen kunnen imiteren.”