Veiligheid erf en stal nog lang niet klaar

Ongevallen komen helaas nog geregeld voor op landbouwbedrijven. In de periode van 2008 tot 2017 zijn op alle landbouwbedrijven 137 personen overleden. Daarnaast waren er in die periode 4.000 personen met blijvend letsel. Het aantal keren dat het maar net goed gaat, loopt in de honderdduizenden. De veiligheid op het erf en in de stallen moet dus veel beter.

Een van de aspecten van erfveiligheid is het transport op het erf, bleek tijdens het symposium over Erfveiligheid op de LIV. ForFarmers heeft hiertoe Farm Risk opgezet. Dat gaat met name over de risico’s bij het transport van mengvoer en het lossen bij de silo’s. Enkele jaren geleden is er een chauffeur omgekomen doordat een silo tijdens het lossen omviel.

Bijna ongevallen
“En er zijn ook bijna ongevallen geweest waarbij het maar net goed ging”, meldt Jeroen Franck, logistiek manager bij ForFarmers. “Silo’s blijven wel 40 jaar lang in gebruik, dus het risico op herhaling is aanwezig. Ook kunnen er tijdens het rijden op het erf en bij het inrijden en uitrijden naar de openbare weg gevaarlijke situaties ontstaan. Met Farm Risk ondersteunen we onze klant bij het in beeld brengen van de risico’s op het erf. We trainen onze chauffeurs en werken samen met Stigas in het project Zero Accidents 2020.”

Ongevallen terugbrengen
"Doel van het project is het aantal ongevallen in de groene sector tot nul terug te brengen”, zegt Ton Joosten van Stigas. “Een belangrijk punt zijn daarbij de ongevallen met rijdende machines. Het komt nog geregeld voor dat spelende kinderen op het erf in gevaar komen omdat er geen afscheiding is van hun speelplek en de wegen op het erf waar vrachtwagens, landbouwmachines of mesttransporteurs rijden.”

Risico-inventarisatie
Naast het risico op overreden worden zijn vallen en vallende voorwerpen, bekneld raken, mestgassen en omgang met dieren grote risico’s op het erf en in de stallen. Om ze te voorkomen zijn vrijwel alle varkenshouders verplicht om een Risico-inventarisatie en Evaluatie (RIE) te maken op hun bedrijf. Dat geldt zodra er een gezagsverhouding is, dus zodra er kinderen echtgenoten, zaterdaghulpen of stagiaires op het bedrijf meewerken, weet Ton Joosten.

Hulp bij RIE
Die RIE mag een klein bedrijf (tot 25 medewerkers) zelf maken via een online module. Wel raadt Joosten aan om er een bedrijfsbezoek van een Stigas-medewerker aan te koppelen. “Zelf zie je snel iets over het hoofd. Risicovolle situaties vragen om een oplossing en dat moet in de module worden aangegeven. Er volgt dan automatisch een reminder zodat het oplossen van de risicovolle situaties ook echt gebeurt. De arbeidsinspectie controleert daar ook op en deelt boetes uit als er geen RIE is of er niet is gewerkt aan het verbeteren van de problemen.”

Risico's brand
Brand is ook een van de risico’s op het erf en in de stallen. Dat valt niet direct onder de RIE, de veiligheid op het boerenerf is dan ook versnipperd. Het zou goed zijn om het allemaal onder een organisatie onder te brengen, vindt dierenarts en uitvinder Bulle Koster. Hij pleit dan ook voor een Platform erfveiligheid. Ten aanzien van brand gaat het daarbij niet alleen om de veiligheid voor de mens, maar ook voor de dieren. Momenteel is dat in zijn ogen lang niet goed genoeg. Daarom bedacht hij de valwand, die valt bij een brand vanzelf om, waardoor dieren kunnen ontsnappen. Wel blijkt zo’n systeem niet te helpen als dieren niet ook uit zichzelf naar buiten lopen. Koster: “Graag hoor ik oplossingen die hierbij kunnen helpen, of andere ideeën.”