Verrijkingsmateriaal beoordelen en documenteren vanaf september

Volgens het Vlaamse parlement krijgt het Europees actieplan voor minder couperen van varkens een extra impuls. De Europese Commissie heeft een beoordelingsmethode voor verrijkingsmateriaal gelanceerd. Vanaf 1 september 2018 moet elke varkenshouder de methode op zijn bedrijf toepassen en de gegevens beschikbaar houden voor de inspectiediensten.

De oorzaak van staartbijten is vaak moeilijk vast te stellen, maar verveling en een monotone omgeving spelen zeker een rol. De Europese regelgeving verplicht varkenshouders om hun varkens verrijkings- of afleidingsmateriaal te geven, zoals stro, hout of speelgoed. Het ideale verrijkingsmateriaal is zowel eetbaar, kauwbaar, onderzoekbaar en vervormbaar. Om in hun behoefte voor afleiding te voorzien, legt de Europese Richtlijn op dat alle varkens permanent moeten beschikken over voldoende materiaal om te onderzoeken en mee te spelen, zoals stro, hooi, hout, zaagsel, compost van champignons, turf of een mengsel daarvan, waarbij de gezondheid van de dieren daardoor niet in gevaar komt.

Natuurlijk materiaal

Om te verzekeren dat verrijkingsmateriaal beter aansluit op de behoefte van varkens en beter op de Europese wetgeving wordt ingespeeld, wordt vanaf 1 september materiaal dat enkel bestaat uit metaal of harde kunststof niet langer als voldoende beschouwd. Daarom moet het worden aangevuld met of vervangen door geschiktere materialen zoals stro, eventueel in een strokoker, jute zakken, natuurlijk touw (zoals hennep of sisal) of zacht en onbewerkt hout (zoals takken). Dit materiaal mag eventueel aan een ketting bevestigd worden om het van de vloer weg te houden. Het materiaal moet schoon zijn en veilig voor de dieren.

Ruwvoeder

Ruwvoeder is ook geschikt als verrijkingsmateriaal als het regelmatig voldoende wordt verstrekt. Stro, groenvoer of wortelgewassen die in grote hoeveelheden op de grond gegeven worden, zijn de meest ideale verrijkingsmaterialen, maar dit is niet in alle systemen even goed mogelijk.

Alle categorieën varkens moeten over hokverrijking beschikken, dus ook zeugen in de dekafdeling, groepshuisvesting en het kraamhok.

Voldoende materiaal

Het is van belang dat er voldoende materiaal aanwezig is zodat alle varkens er toegang toe hebben. Onvoldoende materiaal kan tot competitie en agressie leiden. Het materiaal moet ook goed bereikbaar zijn. Zo mag het niet vlak naast de drinknippels worden bevestigd want dit zorgt voor conflicten.

De EC vindt het belangrijk dat verrijkingsmateriaal effectief is en dat dit ook wordt beoordeeld. Daarom moet een varkenshouder vanaf 1 september minimaal één keer per maand bij minstens vijf hokken een beoordeling van het verrijkingsmateriaal uitvoeren. Dat kan aan de hand van de Europees uniforme beoordelingsmethode.