In meeste provincies is BBB de grootste partij
In minimaal vijf provincies: Drenthe, Flevoland, Friesland, Overijssel en Zeeland is de BoerBurgerBeweging de grootste partij. En de peilingen duiden er op dat de partij in alle provincies de grootste wordt. Dat blijkt uit de voorlopige uitslag van de Verkiezingsdienst van het ANP.
BBB is in veel gemeenten de grootste partij geworden. Uitzondering vormen de grote steden. In plaatsen als Groningen, Utrecht en Eindhoven is GroenLinks de grootste partij geworden. In Den Haag en Breda voert de VVD de boventoon. In de kleinere gemeenten overheerst BBB, al zijn er ook gebieden waar bijvoorbeeld PVV en SGP de boventoon voeren.
Drenthe
BBB wordt in een klap veruit de grootste partij in de Provinciale Staten van Drenthe. Ruim een derde van de kiezers stemde op de partij van Caroline van der Plas. De PvdA, vier jaar geleden nog de winnaar met 14,1 procent, is nu met 9,4 procent de tweede partij. De Drentse kiezer heeft afgerekend met de landelijke coalitiepartijen. Haalden VVD, D66, CDA en ChristenUnie vier jaar geleden samen nog 36 procent van de stemmen, nu is dat nog maar 22 procent. Vooral VVD en CDA krijgen rake klappen.
Van de partijen die nu al vertegenwoordigd zijn in de Provinciale Staten, weet alleen de PvdD een bescheiden winst te boeken, van 3,4 naar 4,2 procent. De grootste verliezer is ook hier Forum voor Democratie (FvD) met 3 procent van de stemmen, tegen 13,5 procent in 2019.
Friesland
De BBB heeft in Friesland 27,9 procent van de stemmen behaald bij de verkiezingen woensdag en is hiermee ook in deze provincie de grootste geworden. De partij wordt gevolgd door de PvdA, die uitkwam op 10,6 procent van de stemmen. Dit was in 2019 nog 13,4 procent. Het CDA verliest flink: die ging van 16,7 procent naar 8,7 procent.
FvD levert fors in: in 2019 haalde de partij van Thierry Baudet 13,4 procent van de stemmen, nu landde de partij op 3,6 procent. FNP Fryslân is een heel klein beetje gestegen: van 7,9 procent naar 8,0 procent. Uit de voorlopige cijfers blijkt dat BBB vijftien zetels naar zich toetrekt.
Flevoland
De BoerBurgerBeweging is de winnaar met 20,8 procent. De VVD eindigt als tweede partij met 9,9 procent, 3,3 procentpunt minder dan bij de vorige Provinciale Statenverkiezingen in 2019. De PVV (7,7 procent), PvdA (7,6 procent) en GroenLinks (6,9 procent) maken de top 5 compleet. FvD gaat van 17,8 procent naar 4,5 procent.
Op basis van deze uitslag krijgt de BBB in een klap tien van de 41 Statenzetels. Ruim op afstand volgt de VVD met vier zetels. De PVV, GroenLinks en PvdA krijgen allen drie zetels. Van de acht zetels die FVD in 2019 won, blijven er twee over. Overigens zat er nog maar één Statenlid voor FVD in de Provinciale Staten.
Overijssel
Ook in de provincie Overijssel heeft BBB enorme winst geboekt bij de provinciale verkiezingen. De partij heeft 31,3 procent van de stemmen behaald en is hiermee de enige partij die boven de 10 procent is uitgekomen. Op plek twee volgt het CDA met 8,2 procent van de stemmen. Bij de vorige verkiezingen behaalde deze partij nog 17,1 procent van de stemmen.
De VVD (8 procent), GroenLinks (7,6 procent) en de PvdA (6,7 procent) maken de top 5 compleet. Forum voor Democratie verliest fors: de partij gaat van 13,3 procent van de stemmen in 2019 naar 2,7 procent nu. De VVD (8 procent) komt met een verlies van twee uit op vier zetels. Het CDA komt uit op vier zetels, een verlies van vijf zetels. Nieuwkomers in de provincie Overijssel Volt (3 procent) en JA21 (3,5 procent) halen één zetel. 50PLUS (1,2 procent) levert hun enige zetel in.
Zeeland
Met 19,7 procent van de stemmen is de BBB de grootste partij geworden in Zeeland. Daarmee stoot de BBB het CDA van de troon De nummer twee is de lijstcombinatie Partij van de Arbeid/GroenLinks, die 13,4 procent behaalde. Daarna volgen de SGP (12,5), de onttroonde CDA (11,4) en de VVD met 8,9 procent. FvD, in 2019 nog goed voor vijf zetels, houdt er waarschijnlijk maar een over.
Opkomst iets hoger
De voorlopige opkomst voor de provinciale verkiezingen ligt op 57,5 procent na telling van 88,5 procent van de stemmen. Dat is iets meer dan in 2019, toen het ging om 56,2 procent. Bij de Tweede Kamerverkiezingen ligt het opkomstcijfer standaard hoger. Dat lag in 2021 op 78,7 procent.
In Friesland lijkt de opkomst tot nu toe het grootst met 65,5 procent. Drenthe volgt op de voet met 65,2 en hierna komt Overijssel met 64,4 procent. Uit de voorlopige cijfers lijkt in Noord-Holland de opkomst het laagst te zijn met 51,3 procent. Het opkomstpercentage in Zeeland was 61,3 procent, dat is 3 procentpunten hoger dan in 2019.