Varkenscyclus

Ik heb het vaak met klanten over de varkenscyclus. Niet gek in een tijd waarin het met de prijzen niet zo goed gaat. Ter opfrissing heb ik de omschrijving van de varkenscyclus nog eens opgezocht:

De term 'varkenscyclus' is afgeleid van de beweging die optreedt in de varkenssector. Het aanbod en de prijs van varkens wisselen namelijk sterk in de loop der jaren, doordat varkensfokkers massaal gaan uitbreiden op het moment dat de prijzen hoog zijn, met als gevolg dat er in volgende jaren een overschot ontstaat. Vanwege de lage prijzen worden dan veel varkensfokkerijen gesloten of ingekrompen, zodat het aanbod daalt en de prijzen weer stijgen. Waarna de cyclus opnieuw begint.

Ik herken het gedeelte dat er veel bedrijven stoppen bij slechte prijzen. Dat er meer uitbreiding is bij hoge prijzen, herken ik óók. Dat het aanbod van varkens sterk wijzigt bij hogere prijzen, herken ik in Nederland niet. De omvang van de varkensstapel in Nederland is vrij stabiel.

Toch is het vreemd dat er bij slechte prijzen meer varkenshouders stoppen. Als je namelijk stopt wanneer de prijzen goed zijn, valt de opbrengst voor de levende have en de prijs van varkensrechten vaak ook mee. Stel dat je de stallen wilt verkopen bij slechte prijzen, dan zijn er waarschijnlijk ook minder kopers. Op het juiste moment stoppen, vraagt dus goed ondernemerschap.

Is uitbreiden bij hoge prijzen dan logisch? Na een forse uitbreiding is een bedrijf financieel vaak kwetsbaarder. Als er dan over een langere periode slechtere prijzen aankomen, kan dit een bedrijf in zwaar weer brengen. Een gegroeid bedrijf moet de slechtere prijzen wel kunnen opvangen. Dat valt in de praktijk niet altijd mee. De vraag is natuurlijk of dit anders kan? Mijn conclusie: je kunt de toekomst niet voorspellen, maar je kunt wel iets met de kennis uit het verleden. Er over nadenken kan genoeg zijn.

Ben je vleesvarkenshouder, dan kan ik mij goed voorstellen dat zoekt naar een antwoord op de vraag of de varkenscyclus nog wel bestaat. Een terechte zorg, als je al vier jaar op een rij geen voerwinst kunt halen van 77 euro. Spelen er dan andere krachten, die we nog niet genoeg in beeld hebben? Spelen de hoge voerprijzen een rol? Speelt hier de zelfvoorzieningsgraad van Duitsland een rol? Wat is het gevolg van de afnemende graanvoorraden? Wat is het gevolg van de biodiesel? Het zijn zeer veel onzekere factoren en er is eigenlijk niemand die het echt weet.

Mogelijk dat we over vijf jaar weer hetzelfde constateren. Nog steeds veel onzekerheden, maar als we terugkijken zien we nog steeds die varkenscyclus. Vooralsnog ga ik daar vanuit.

Erik van der Hijden
Farm Advies