Hopen dat de stenen schaars worden

De baas van Shell, Jeroen van de Veer, zei in een beschouwend interview dat de grote traditionele energiebedrijven de boot dreigen te missen doordat ze te weinig oog hebben voor nieuwe duurzame energie. Hij duidde dat met een mooie spreuk. "Het einde van het steentijdperk kwam niet door een gebrek aan stenen, maar doordat zich betere alternatieven aandienden.” 

Deze spreuk zette mij aan het denken. De stenen waren niet op maar er kwam brons. Hoe zou je dit kunnen vertalen naar de varkenshouderij. Iets van "het varkenshouderij tijdperk in Nederland houdt niet op omdat er geen varkens meer zijn, maar omdat er betere alternatieven zijn". Wat zijn dan betere alternatieven. Dit kunnen goedkopere varkens uit het buitenland zijn of kwalitatief betere varkens. Of een heel ander varken zoals bijvoorbeeld het Spaanse Iberico varken.

Je kunt ook nog denken aan een heel ander product. Kweekvlees of een vleesvervanger zoals Valess. Dit is een product van Friesland Campina. Onlangs waren we met de ledenraad van Topigs Norsvin in hun innovatiecentrum in Wageningen. Erg indrukwekkend wat daar gebeurt. Kosten nog moeite worden gespaard om nieuwe producten en verpakkingen te bedenken. Daarmee realiseren ze een substantieel hogere melkopbrengst voor hun leden.

Knap als je bedenkt dat de marktomstandigheden ongeveer gelijk zijn voor melk en varkensvlees. Beide een commodity, 70 % export, 5 grote inkopende partijen in Europa, een paar grote verwerkers en actief op de wereldmarkt. Friesland Campina realiseert zich al lang de Nederlandse melkveehouder niet voor wereldmarktprijs kan produceren en heeft al 100 jaar in merken geïnvesteerd. De leden hebben gezamenlijk nieuwe afzetmarkten gecreëerd. De varkenshouderij zit in de modus van kostprijsleiderschap en heeft niet in merken en onderscheidende producten geïnvesteerd. Varkenshouders ervaren het als vrijheid als ze zich niet aan een afnemer binden.

Het is dus zo ver gekomen dat uit de commodity melk, een concurrent van varkensvlees gemaakt wordt. Moeten wij nu toetjes gaan maken uit varkensvlees of een vervanger voor kaas? Ik denk dat iedere varkenshouder zich moet afvragen of hij voor wereldmarktprijs kan produceren. Als je dat kunt, dan heb je een mooie toekomst voor je. Als je dit niet kunt: zijn er dan alternatieven of kunnen we die organiseren? Denk bijvoorbeeld aan het Holland Varken. Een ander alternatief is blijven hopen dat de stenen schaars worden.

John Lorist
Voorzitter coöperatie Topigs