Rabobank ziet kansen in vraaggestuurd produceren

China kampt nog steeds met uitbraken van Afrikaanse varkenspest (AVP). Die zijn momenteel vooral in het noordoosten van China. Maar de omvang en daarmee ook de gevolgen, zijn beperkter dan in 2019. Rabobank verwacht dat het aantal varkens in 2021 ten opzichte van 2020 met ongeveer 15 procent toeneemt. Hierdoor zal de vraag naar geïmporteerd varkensvlees vergeleken met vorig jaar met minstens 10 tot 15 procent dalen. Dat heeft ook gevolgen voor de export vanuit Nederland.

Rabobank verwacht niet dat in 2021 de productie van varkensvlees zal toenemen in de 27 EU-landen en het Verenigd Koninkrijk. Vorig jaar leek Spanje het meest te profiteren van de handelstop voor Duits varkensvlees na de uitbraak van AVP in Duitsland. De productie groeide daar in de eerste tien maanden van 2020 met 7 procent vergeleken met 2019. Ook de export naar China is met bijna 1 miljoen ton varkensvlees en -producten over dezelfde periode meer dan verdubbeld.

Grote verschuivingen

Nederland is de afgelopen zomer ook door handelsbeperkingen naar China getroffen. Dat blijkt uit de cijfers, geeft Rabobank aan. In totaal exporteerde Nederland 1 procent meer varkensvlees, daarbij werd januari tot oktober 2020 vergeleken met dezelfde periode in 2019. Achter dit cijfer gaan grote verschuivingen schuil, stelt de bank.

Bijna alle belangrijke bestemmingen binnen de EU laten een grote daling zien. Vooral de export naar Duitsland (123.000 ton; -13 procent jaar op jaar), Italië (104.000 ton; -16 procent jaar op jaar) en Griekenland (71.000 ton; -10 procent jaar op jaar) nam af. Terwijl aan de andere kant de export naar China en Hong Kong met 28 procent steeg: 353.000 ton.

Duitsland spelbepaler

Hoe de handel zich in de loop van 2021 ontwikkelt, hangt volgens Rabobank vooral af van de AVP-situatie in Duitsland. Het aantal uitbraken met AVP groeit daar namelijk. Hierdoor neemt de kans af dat China regionalisering in de eerste helft van dit jaar accepteert. Helemaal uitsluiten doet Rabobank de kans op regionalisering niet.

Door relatief lage prijzen in Duitsland en blijvende uitdagingen in China noemt de bank de kans dat regionalisering geaccepteerd wordt nog steeds haalbaar. Zolang daar echter geen sprake van is, moet de Duitse varkenssector voor een maandelijkse hoeveelheid van 65.000 ton varkensvlees en -producten een nieuwe bestemming vinden.

Stijgende voerprijzen

Rabobank noemt het effect van stijgende voerkosten voor Nederlandse varkenshouders groter dan het effect van verschuivingen in de export. Volgens cijfers van het InterPIG-netwerk bedroegen in 2019 de voerkosten gemiddeld 57 procent van de totale kostprijs. Afgelopen maanden stegen de wereldmarktprijzen voor sojameel, mais en tarwe sterk. Hierdoor ontstaat druk om recepten aan te passen en dat kan weer leiden tot hogere prijzen voor andere graansoorten.

Vergeleken met 2020 verwacht Rabobank dat in 2021 de gemiddelde prijs van sojameel 35 procent stijgt, die van mais 42 procent en tarwe 19 procent. De redenen daarvoor zijn divers, maar hebben vooral te maken met een krapper aanbod en een gestegen vraag. Weersinvloeden in Rusland en de Verenigde Staten zijn bijvoorbeeld een uitdaging voor tarwe. Daarnaast beperken lagere voorraden in de Verenigde Staten het aanbod van mais en de vraag vanuit China bepaalt momenteel de sojaprijs.

Volop in beweing

De markt van biggen en varkensvlees is volop in beweging, stelt Rabobank vast. Op korte termijn wordt de vraag sterk bepaald door incidenten, die ook effect hebben op de lange termijn. Kortom: de markten verschuiven, concludeert Rabobank. De afnemende importbehoefte vanuit China leidt tot een andere marktvraag in het middensegment, terwijl de afhankelijkheid van deze export in veel landen juist toeneemt.

Daarom noemt de bank het steeds belangrijker om te produceren op basis van de vraag. Want, schrijft Rabobank, daarnaast groeit de vraag in het segment met onderscheidende producteigenschappen, ontstaan er nieuwe samenwerkingsverbanden en spelen digitalisering, transparantie en milieugebruiksruimte een steeds grotere rol.