'Coccidiose: een tikkende tijdbom?'

Een varkenshouder vertelde mij vorige week dat zijn biggen na de standaard behandeling tegen coccidiose nog steeds diarree hadden. We lieten daarom mestmonsters analyseren. De uitslag was confronterend: ondanks de behandeling was de infectie nog steeds aanwezig. Een wake-up call.

De infectie was niet alleen hardnekkig, maar had waarschijnlijk ook al structurele schade aangericht in de darmen van de biggen. Dit heeft de varkenshouder ertoe gedwongen om verder te kijken dan alleen medicatie. Hij moest zijn management- en hygiëneprotocol grondig onder de loep nemen.

Coccidiose wordt veroorzaakt door eencellige parasieten die zich in de darmwand nestelen. De zichtbare symptomen – diarree, gewichtsverlies en een verminderde groei – zijn slechts het topje van de ijsberg. Wat vaak onopgemerkt blijft, is de verborgen schade die de parasieten aanrichten.

Wanneer een varken besmet raakt, veroorzaakt de infectie microscopische beschadigingen aan de darmwand. Hierdoor wordt de opname van voedingsstoffen ernstig verstoord, wat resulteert in een sluimerende achteruitgang van de algehele gezondheid. Deze schade kan blijvende gevolgen hebben, zoals langdurige groeiachterstand.

Zelfs na herstel behalen besmette varkens hun groeipotentieel vaak niet meer. De verminderde weerstand en aangetaste darmen leiden tot een zwakker immuunsysteem, waardoor de dieren vatbaarder worden voor andere ziekten. Dit resulteert in subtiele maar kostbare productieverliezen, een lagere voederconversie en een verminderde algehele vitaliteit, met financiële verliezen die vaak pas op lange termijn zichtbaar worden.

Het traditionele antwoord op coccidiose is het gebruik van coccidiostatica. Maar door het frequente gebruik daarvan ontwikkelen de parasieten steeds meer resistentie. Wat veel varkenshouders zich niet realiseren, is dat resistentie zich sluipend opbouwt. Een behandeling kan aanvankelijk effectief lijken, maar ondertussen blijven resistente parasieten zich vermenigvuldigen.

Hierdoor worden infecties chronischer, met alle verborgen gevolgen van dien. Het probleem wordt urgenter als zonder kritisch na te denken medicatie wordt ingezet. Dit kan leiden tot een verdere verspreiding van de infectie binnen het bedrijf, een toename van chronische gezondheidsproblemen en een verhoogd sterftecijfer als gevolg van onderliggende darmschade.

Kortom: coccidiose en resistentie vormen een steeds groter gevaar voor de varkenshouderij. De schade die deze parasieten aanrichten, is niet altijd direct zichtbaar, maar heeft verstrekkende gevolgen. Door een brede strategie te hanteren en verder te kijken dan alleen medicatie, kunnen varkenshouders de gezondheid van hun dieren beschermen en de impact van resistentie beheersen. De tijd is rijp voor een structurele hygiëne aanpak.

Mart Klijn
Manager HyCare Coaches Europa