Welke puzzel?

Mijn jongste zoon wilde zijn moeder een puzzel cadeau geven voor haar verjaardag. Hij wist behoorlijk goed aan welke eisen die puzzel moest voldoen: “Een grote, moeilijke puzzel, met heel veel stukjes, waar ze lang mee kan doen”. Als je dan samen de winkels langs gaat en kijkt wat er zoal te koop is kom je de meest wonderlijke puzzels tegen.

Traditioneel is natuurlijk de foto van een kasteel, alpenweide of huisdier, opgeknipt in 1500 stukjes of meer. Vaak met lekker veel lucht, want het moet niet te makkelijk zijn. Doordat de foto’s echt zijn, is geen stukje is precies hetzelfde. Alleen op de kleur kun je al aardig bepalen in welke hoek een stukje ongeveer thuis hoort. Dat zijn de ouderwetse puzzels, die we met opa en oma maakten.

Dan zijn er ook de getekende puzzels. Komische taferelen, waarop ontzettend veel te zien is. Oneindig veel details, waarbij het vooral goed zoeken is . Door heel goed te kijken naar het voorbeeld kun je van bijna elk stukje al aanwijzen waar het moet komen te liggen. De kunst is om langzaamaan al die eilandjes aan elkaar te verbinden. Je moet vooral heel goed kunnen kijken en zoeken. Dit zijn de speurneus puzzels.

En dan zijn er de creatieve puzzels: puzzels met een afbeelding op twee zijden, 3 dimensionale puzzels, de vier in één puzzels en de puzzels waarbij geen voorbeeld wordt meegeleverd. Bij deze laatste worden alleen hints gegeven wat er op de puzzel zou staan: “Waarvan schrikt deze dame zo? Maak de puzzel en kom erachter”. Een puzzel waarvan je niet weet, wat je aan het eind hebt. Dit zijn puzzels voor de echte doorzetters.

Voor ieder blijkt dus een puzzel te bestaan die bij hem past. De puzzelmarkt is divers, innovatief en volop in beweging. Verzin het en je vindt het. En toch, niet lang na deze zoektocht ontdekte ik nog een nieuw soort puzzel. Een puzzelsoort die ik nog niet in de winkelschappen heb gevonden.

Ik zag hem in een zaaltje in Uden waar ik kwam wroeten met Varkensnet, naar een andere varkenshouderij. In de zaal zaten zo’n 30 topspelers: varkenshouders, slagers, bedrijfsadviseurs en beleidsmakers. We waren allemaal afgekomen op de oproep van varkensnet en Natuur & Milieu. Aan de hand van verschillende filmpjes lieten zij ons zien hoe drie varkenshouders en twee slagers elk proberen een verbinding te maken met de consument. De aanwezigen werden uitgedaagd hun puzzelstukjes op tafel te leggen, en mee te zoeken hoe zo’n andere varkenshouderijketen er uit zou kunnen zien.

Ik voelde me- na al die puzzel ervaring thuis- helemaal in mij element. Maar pas gaandeweg kwam ik erachter dat dus geen bekend soort puzzel was. Het was een puzzel zonder randjes, met een onbekend aantal stukjes. Een puzzel ook die niet in een doos was verpakt, maar in meerdere dozen. Eentje waarvan je eigenlijk nooit zeker weet of hij af is, of af kan komen.

Wat me opviel is dat ieder van ons – varkenshouders, beleidsmakers, adviseurs en slagers- zijn eigen puzzeltje aan het maken is, maar dat we allemaal wat stukjes missen. En hoe we ook allemaal passen en meten, ons eigen puzzeltje komt nooit helemaal af. Tijdens deze bijeenkomst werd me wel duidelijk waar de oplossing zat. Slagers en varkenshouders gooi je puzzelstukjes bij elkaar, en ga samen passen en meten. Als je beiden op zoek bent naar onderscheid in de markt en klanten aan je wilt binden, zou je samen wel eens een mooiere puzzel kunnen maken dan elk alleen. Hoe raar het ook klinkt: soms moet je de puzzel groter maken om tot een mooier plaatje te komen.
En met die les, reed ik laat die avond weer naar huis, terug naar de makkelijke puzzel op de eettafel.