Lange weg naar lange staarten

Staartbijten heeft een multifactoriële oorzaak en vraagt dan ook om een multifactoriële aanpak. Er is geen blauwdruk waarmee iedere varkenshouder zomaar even kan overstappen op lange staarten, bleek tijdens de Masterclass Zicht op staartbijten.

Varkens kunnen zomaar ineens gaan staartbijten, vaak door één factor die plotseling veranderd: het klimaat, het voer, de gezondheid en dergelijke. Maar die ene factor is nooit de enige oorzaak. Doordat het varken al last heeft van meerdere negatieve factoren is die ene verandering de druppel die de emmer doet overlopen. Aan het einde van de Masterclass georganiseerd door de projectgroep sociable swine op Varkens Innovatie Centrum Sterksel vatte Liesbeth Bolhuis gedragsonderzoeker bij Wageningen Universiteit het als volgt samen: “Een varken draagt een rugzakje met daarin een aantal factoren als gezondheid, welzijn, productieomstandigheden en dergelijke. Als het rugzakje heel zwaar is, valt het varken gemakkelijk om en gaat staartbijten. We moeten dus zorgen voor een goede gezondheid, welzijn, productieomstandigheden waardoor het rugzakje niet te zwaar is. Het varken gaat dan minder snel staartbijten.”

Filmpjes
Tijdens de Masterclass Zicht op staartbijten kregen de deelnemers, die over vijf groepen waren verdeeld, meerdere filmpjes te zien. In iedere groep zaten zowel varkenshouders, als wetenschappers, als deskundigen vanuit de voerindustrie, dierenartsen enzovoort. Ze konden bij de filmpjes kiezen of er sprake was van staartbijten, staartbijten of exploratie, en of het staartbijten al in de kraamstal begint. Duidelijk bleek dat niet iedereen hetzelfde kijkt naar staartbijten en ook dat het niet altijd direct zichtbaar is. Vervolgens werd er volop gediscussieerd over de mogelijke oorzaken en oplossingen van staartbijten. Daaruit blijkt dat alle deelnemers in de Masterclass onderkennen dat er veel verschillende oorzaken zijn: zoals eerder al genoemd het klimaat, de gezondheid, de voerovergangen, onvoldoende afleidingsmateriaal en dergelijke.

Darmgezondheid
Een onderbelicht punt lijkt de darmgezondheid van de varkens. Te veel eiwit in het voer, of een niet goed lopende vertering zorgen voor een onbehaaglijk gevoel en geven daardoor aanleiding tot staartbijten. n ze eerder gaan staartbijten.
Een van de deelnemers dierenarts Rick Janssen van de Varkenspraktijk zei het zo: “Je gaat naar een culinair restaurant of naar de chinees. In beide gevallen heb je vaak lekker gegeten, maar de uitwerking van het menu op de darmen is duidelijk anders. Daar zou in de varkenshouderij meer aandacht voor moeten zijn.”

Krulstaart
De weg naar een langere staart zal lang duren en zal in etappes gaan. Voorzitter Geert van der Peet van de werkgroep Krulstaart gaf dat aan het einde van de Masterclass duidelijk aan. “We willen alleen stappen zetten als we weten dat we het staartbijten kunnen aanpakken en daarmee de staarten langer kunnen laten en niet andersom. Dus niet eerst de staarten langer laten en dan kijken hoe je de problemen kunt aanpakken.”

Tijdens de Masterclass Zicht op staartbijten werden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek en de ervaringen uit de praktijk op een rij gezet. Lees meer