Dikke ballen

Martijn is de jongste van onze drie kinderen. Hij is tien jaar oud en op woensdagmiddag is hij vrij. Hij is een beetje moe van school. Drie dagen juf Karina, één dag meester Mark in een combinatieklas en op vrijdag een invaljuf. Bij elke leraar reageert de klas weer anders. Er is veel onrust en er wordt veel gepest. Rust, ritme en regelmaat zijn ver te zoeken.

Ik stel voor dat hij meegaat naar de zeugenstal om te voeren. Zijn favoriete zeug met de naam Geltje - die inmiddels voor haar achtste worp gaat - ligt in de kraamafdeling. Ze zou kunnen biggen. Hij heeft sneller dan ikzelf zijn jas en klompen aan. Onderweg fietsen we langs ons land. Martijn wijst mij op de bladrammenas en groenbemester en zegt dat deze er mooi bijstaan. We zien nog wat zwanen en een trekker met aardappels. In de kantine stopt hij gauw wat koekjes in zijn zak - wat ik zogenaamd niet zie - en in één streep gaat hij naar de kraamafdeling.
Ik ben in een andere afdeling aan het controleren en hij komt wat teleurgesteld terug. Geen biggen. Ook nog geen melk in het uier. Een andere zeug heeft wel al één big. Hij heeft de lamp vast aangedaan en de big onder de lamp gelegd. Samen lopen we langs de zeugen. We vinden nog een big met een zeer pootje. Ik geef een prikje, hij een kusje.

Tijdens het voeren haal ik mest achter de zeugen weg. Martijn zit op de rand van de hokafscheiding te kijken naar de geboorte van inmiddels de vierde big. Ik ga even naast hem zitten. Nummer vijf wordt geboren. Het blijft een wonderlijk gezicht. Even schudden met de kop en dan met alle kracht op zoek naar het uier. Eerste obstakel: mama’s achterpoten. We kijken hoe de klauterpartij succesvol lukt en de navelstreng afbreekt. Het duurt niet lang of de big heeft een speen te pakken!
Dan gaan we naar de dekafdeling waar nog een geltje geïnsemineerd moet worden. Martijn haalt een tube op. Als ik de pipet inbreng doet Martijn de tube eraan en hangt hem op. Hij weet precies het verhaal van de zaadjes die naar de eitjes zwemmen. Onze zoekbeer Tom loopt zich voor het Geltje uit te sloven. Martijn vertelt honderd uit over wat hij ziet en denkt. Ik kan hier enorm van genieten. Hij wijst mij op dingen die ik zelf niet meer zag, bijvoorbeeld de dikke ballen van de beer.

We gaan de zeugen in de wachtstal voeren. Ze lopen in groepen. Tijdens het voeren sluiten we de boxen, zodat ze alleen hun eigen bak leegeten en niet ook die van de buurvrouw. Zo lopen we langs de zeugen en kunnen in één oogopslag controleren of alles goed gaat. Een zeug die ziek is, eet niet. Ik vind het een prachtig systeem. Ook vind ik dat samen vreten beter bij het natuurlijk gedrag past dan om de beurt door een station heen. Het is een machtig gehoor als iedereen tegelijkertijd lekker smakt.
We zijn klaar en werpen nog even een blik in de kraamafdeling waar big tien geboren is. Dat gaat prima! Zorgzaam strooit Martijn nog even wat zaagsel over de natte biggen. Zo drogen ze eerder op en krijgen ze het niet koud.

Ik weet niet of één van onze kinderen later het bedrijf wil overnemen. Wel zie ik dat ze heel goed kunnen zorgen en oog hebben voor dieren en gewassen op het land. Ze weten waar hun voedsel vandaag komt en hoeveel moeite het kost! Elke dag weer. Wat hebben kinderen op een boerderij toch een voorrecht!

Sabine Grobbink
Varkenshoudster