Regeling gerichte opkoop van start

Dat laat het ministerie van LNV weten. In eerste instantie is er 100 miljoen euro beschikbaar. Later zal deze regeling nog eens worden opengesteld. In totaal is er 350 miljoen euro vrijgemaakt voor de regeling gerichte opkoop.

Provincies kunnen hiermee bedrijven opkopen met een relatief hoge stikstofuitstoot binnen 10 kilometer van Natura 2000-gebieden. De regeling is op basis van vrijwilligheid, bedrijven kunnen dus niet verplicht worden uitgekocht.

Pakket van 1,9 miljard euro

De maatregel maakt deel uit van een breed pakket van 1,9 miljard euro. Dit pakket moet ervoor zorgen dat in 2030 minimaal de helft van de natuur in beschermde Natura 2000-gebieden weer op een gezond niveau zit.

In 2021 wordt er ook een tweede regeling opengesteld voor de opkoop van bedrijven: de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties. Hiervoor kunnen melkvee-, varkens- en pluimveebedrijven zichzelf opgeven. Die regeling is niet alleen voor piekbelasters bedoeld.

Nevendoelen

Bij de opkoop kunnen provincies ook rekening houden met nevendoelen. Bijvoorbeeld het klimaatbestendiger maken van verdrogingsgevoelige gebieden. De vrijkomende stikstofruimte wil Schouten gebruiken om PAS-melders te legaliseren.

Na het vervallen van de PAS-wetgeving in mei 2019 zitten veel bedrijven zonder schuld in een illegale situatie. Voor hun bedrijfsactiviteiten is nu een vergunning vereist, waar eerder alleen een melding voldoende was.

'Afhankelijk van omvang bedrijven'

Volgens een woordvoerder van de minister is het lastig in te schatten hoeveel bedrijven met dit bedrag kunnen worden opgekocht en hoeveel PAS-melders hiermee kunnen worden gelegaliseerd. 'Dat hangt sterk af van de omvang van de bedrijven. De waarde van veel bedrijven is afhankelijk van de hoeveelheid grond.'

Bij het legaliseren van de PAS-melders is het ministerie afhankelijk van de locatie van de bedrijven die worden opgekocht. 'En of daar ook PAS-melders in de buurt zitten. Alles gaat helpen, maar we kunnen nog geen uitspraak doen over hoeveel PAS-meldingen we hiermee kunnen legaliseren', aldus de woordvoerder van de minister.

Kostenefficiëntie

Experts zijn het er niet over eens hoe effectief de opkoop van bedrijven is in de buurt van Natura 2000-gebieden. Rondom de Deurnsche Peel en Mariapeel is bijvoorbeeld door kennis- en innovatiebureau Connecting Agri & Food berekend dat het kostenefficiënter is om te investeren in emissiereducerende technieken bij veehouderijen. De kosten per gereduceerde mol stikstofdepositie liggen daar bij het opkopen 2 tot 2,5 keer hoger dan bij investeringen in emissiebeperkende technieken.

Bij de opkoop van veehouderijbedrijven in het kader van deze regeling vervallen de fosfaat- of productierechten. Deelnemers mogen niet elders in Nederland een veehouderij vestigen of overnemen, ook niet via een deelneming in een vennootschap, samenwerkingsverband of op een andere manier.