Meer biggen spenen door aanpassen voer dracht en lactatie

Zorgen voor een goede conditie van moderne zeugen is een hele klus. Einde dracht groeien de biggen in de baarmoeder hard en is daar veel energie en eiwit voor nodig.

Michiel Vandaele, nutritionist bij Trouw Nutrition, liet tijdens het webinar van Inagro de resultaten zien van onderzoek op een praktijkproefbedrijf met TN70-zeugen en een praktijkproefbedrijf met DanBred-zeugen. Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit Gent.

Spek- en spierdikte

Victor De Grave heeft voor zijn afstudeeropdracht het verloop van de spek- en spierdikte in de dracht en de lactatie exact gemeten met daarbij de effecten hiervan op de toomgewichten en het aantal biggen bij spenen.

Uit het onderzoek blijkt dat zeugen zowel spek- als spierdikte verliezen. Voor de biggen en de melkproductie van de zeugen lijkt het verlies aan spekdikte niet problematisch. Het verlies aan spekdikte kan wel nadelen hebben voor de berigheid en eisprong van de volgende worp. Dat is onderwerp van een vervolgonderzoek.

Nadelig effect verlies spierdikte

Een verlies aan spierdikte einde dracht heeft volgens Vandaele wel direct nadelige effecten. De spierafbraak ontstaat omdat dit nodig is voor de groei van de biggen in de baarmoeder. Hierdoor gaat er ook minder eiwit naar de ontwikkeling van de uier en dalen de reserves van de zeug.

Dit samen heeft nadelige effecten op de melkproductie van de zeugen na dag 10 van de zoogperiode. Tot dag 10 kan de zeug nog wel voldoende eiwit uit het voer opnemen, daarna stijgt de melkproductie flink door de hogere opname van de biggen.

In het onderzoek met DanBred-zeugen kwamen de effecten duidelijk naar voren. In het onderzoek werden de 25 procent meest productieve zeugen van dit bedrijf gebruikt. Die zeugen werden onderverdeeld in zeugen die spierdikte verliezen, de spierdikte op peil konden houden en zeugen die nog spierdikte kunnen opbouwen.

Meer biggen spenen

De zeugen die nog spierdikte konden opbouwen einde dracht, presteerden het beste. Het toomgewicht van de biggen bij spenen op 21 dagen was daarbij bijna 4 kilo hoger dan bij de zeugen die wel spierverlies hadden of die de spierdikte net op peil konden houden. Dat komt doordat ze bijna een halve big meer speenden. Op het gemiddelde speengewicht had het al dan niet verliezen van spierdikte geen effect.

Opmerkelijk was dat de zeugen die de spierdikte gelijk konden, niet beter presteerden dan zeugen die spierdikte verliezen. Vandaele: 'Dat komt omdat ze waarschijnlijk vanaf dag 85 eerst nog wel spier aanzetten, maar aan het einde toch spier verliezen.'

Voerstrategie aanpassen

De voerstrategie van de moderne zeug vraagt volgens de nutritionist bij Trouw Nutrition dan ook om aanpassing. 'Gebruik van twee verschillende drachtvoeders die verschillen in energie en eiwitniveau, is om te beginnen noodzakelijk. Vanaf dag 80 in de dracht is dan het tweede drachtvoer nodig met een verteerbaar lysinegehalte van minimaal 6 gram per kilo voer, terwijl in drachtvoer 1 een lysinegehalte van 5 gram per kilo volstaat. De voergift is dan vanaf dag 80 3,2 kilo voor gelten en 3,5 kilo voor de oudere zeugen.'

Om het helemaal goed voor elkaar te krijgen, is de beste keuze een prelactovoer vanaf het moment dat de zeugen in de kraamstal komen. 'Via het prelactovoer krijgen de zeugen meer energie en eiwit binnen de laatste dagen voor werpen, zegt Vandaele. 'Het prelactovoer sluit vervolgens prima aan op de energie en eiwitbehoefte in de eerste zeven dagen van de lactatie. Daarna is overschakelen naar een lactovoer met meer energie en eiwit nodig om het tekort aan energie en eiwit in de rest van de lactatie zo klein mogelijk te houden. Dat komt dan de melkproductie van de zeugen ten goede en daarmee lukt het om meer biggen bij de huidige moderne zeugen te spenen.'