'Sector op slot gezet'

Je wilt bijvoorbeeld een varkensbedrijf kopen of je bedrijf uitbreiden. Dit is bijna onmogelijk. Waarom? Een financier is niet of nauwelijks te vinden. Financiers willen hun geld liever niet meer in de ontwikkelingen van een varkensbedrijf stoppen. De afgelopen maanden heb ik helaas al diverse afwijzingen van geldverstrekkers voorbij zien komen.

De toelichting bij de afwijzing is de onduidelijkheid over het stikstofbeleid. Wanneer kan de financiering dan wel doorgaan, is vaak de eerste vraag van de ondernemer. Niemand die het nu weet. Als het beleid duidelijk is, krijg je soms als uitleg. Welk beleid? Vanuit het kabinet of de provincie? Of toch de gemeente of maatschappij?

Mogelijk duurt deze impasse nog jaren, voordat er echt duidelijkheid is. Wat gebeurt er dan met de vergunning van een potentieel nieuwe stal? Mogelijk verloopt de vergunning of wordt deze ingetrokken. Wat doet dit dan met de ondernemer, zijn gezin en de continuïteit van het varkensbedrijf? Uitbreiden of aankopen van een varkensbedrijf is niet fout, maar juist logisch en noodzakelijk. Waarom wordt hier niet beter naar gekeken?

Een ander groot effect van de huidige stikstofdiscussie is de waarde van de varkensbedrijven. Deze bedrijven worden minder snel te koop aangeboden met de mogelijke opkoopregeling in het verschiet. Ondernemers die overwegen te stoppen met hun bedrijf, wachten eerder op de opkoopregeling dan het bedrijf nu te koop te zetten. Waarom nu verkopen aan een derde als er bij de opkoopregeling nog mogelijkheden zijn om een herbestemming van de locatie te krijgen? Waarschijnlijk kan het gezin er dan ook blijven wonen in plaats van te moeten verkassen.

Als een varkensbedrijf wel te koop wordt aangeboden, wordt de huidige waarde vaak 'gehangen' aan de potentiële opkoopregeling. Dat is een combinatie van de vergoeding uit de tabel met vierkante meters van de overheid van de potentiële opkoopregeling en de mogelijke waardestijging van het woonhuis/de locatie als het varkensbedrijf is gesloopt. Dit is een richtlijn voor de vraagprijs van een varkensbedrijf. Deze berekeningsmethode werkt vaak sterk prijsverhogend en stoot potentiële kopers behoorlijk af.

Mijn conclusie is dat je bijna geen varkensbedrijf meer kunt kopen, omdat er weinig of geen aanbod is, het nu te duur is en financiers niet meer willen investeren in het houden van meer varkens. Uitbreiden op je huidige locatie is door financieringsgebrek ook bijna onmogelijk. De combinatie van de onduidelijkheid over het toekomstige stikstofbeleid, de potentiële opkoopregeling(en) en de problemen met aantrekken van vreemd kapitaal zorgen ervoor de dat sector behoorlijk op slot zit. Het ziet er niet naar uit dat dit op korte termijn zal veranderen. In mijn ogen is dat zorgwekkend.

Erik van der Hijden
Eigenaar FarmAdvies