Mattieu Spruit houdt varkens om rundveetak circulair te maken

Jarenlang is het al hetzelfde ritueel bij de Spruithoeve: varkens die het bijproduct van de zelfkazerij omzetten in vlees. Om de drie weken legt Spruit 192 TN Tempo-beren en -gelten gescheiden op in een van de zes grondig gereinigde afdelingen. Standaard drinken de nieuwkomers drie dagen water van eigen bron en vreten ze via de groepsfeeders startvoer met een speciale samenstelling. 'Na die opstartdagen zijn de dieren gewend aan hun hokgenoten, omgeving en het voersysteem', legt Spruit uit. 'Dan draai ik de knop om en krijgen ze de rest van hun leven de supergezonde kaaswei via de bijtnippels in de trog. Dat vinden ze heerlijk.'

Met de aankoop van kaaswei van drie zelfkazers uit zijn omgeving is deze bijproductenstroom bijna continu beschikbaar. Op jaarbasis gaat het om 1,8 miljoen liter wei, waarvan ongeveer een derde deel afkomstig is van zijn eigen kaasmakerij. 'Om de continuïteit erin te houden, heb ik duidelijke afspraken gemaakt met mijn drie toeleveranciers zoals op welke dagen ze hun kaaswei mogen brengen en de hoeveelheid', licht de ondernemer toe. 'Om er zeker van te zijn dat ze hun zuivelbijproduct goed conserveren, stel ik het aanzuurmiddel gratis beschikbaar. Voerveiligheid staat voorop. Wel is de mix van azijn-, mieren-, propion- en sorbinezuur fors in prijs gestegen.'

Eenvoudig systeem

De 20 kuubs silo voor de kaaswei is voorzien van een roerwerk. De vloeistofkolom in de opslag bepaalt de druk in het leidingsysteem en de nippels zijn op die drukschommelingen aangepast. 'Het is een eenvoudig systeem en het functioneert al jarenlang prima', zegt Spruit. 'Hooguit een lekkende nippel, doordat er een varkenshaar tussen is gaan zitten.'

Kaaswei heeft een drogestofgehalte van 4 tot 5 procent en bevat hoogwaardig eiwit en lactose. Daarop en op de genetica van de varkens is het start-, overgangs- en vleesvarkensvoer geoptimaliseerd door Jan Mourik, varkensspecialist bij ABZ De Samenwerking. 'De samenstelling van Spruithoeve-voeders is al jarenlang hetzelfde omdat het soepel draait en alles constant blijft. Het zoetzure drinkvoer vervangt ongeveer 10 procent mengvoer.'

Amper gezondheidsbehandelingen

Omdat de Utrechtse veehouder meer dan genoeg werk omhanden heeft, moeten de varkens gezond en zelfredzaam zijn. Door ze onbeperkt over voer te laten beschikken, blijft het rustig in de varkensstal. Het resulteert in een groei van ruim 9 ons per dag, in twee keer kan een afdeling leeg worden geladen en hij kan 3,1 rondes per jaar maken. Ontwormen is routine en gezondheidsbehandelingen bij de varkens hoeft hij nauwelijks te doen. 'De laatste jaren is de gemiddelde dierdagdosering ver onder de een.'

Het inspelen op extra rendement binnen de Keten Duurzaam Varkensvlees is niet aan Spruit besteed. 'Het voeren van een Beter Leven-ster of een gegarandeerd leven lang antibioticavrij houden van varkens vergt extra ruimte en meer administratie. Daar zit ik niet op te wachten', verklaart hij. 'In mijn stal wil ik zo makkelijk en efficiënt mogelijk veel kilo's smakelijk varkensvlees produceren.'

Verdienen aan kaaswei via de varkens is het afgelopen jaar geen lucratieve zaak geweest. 'Ze hebben de winst van de hoge melkprijs opgeslurpt. Toch neem ik liever het risico van vrij ondernemerschap dan dat ik varkens op voergeld ga houden', benadrukt Spruit. 'In goede jaren zijn de varkens juist mijn melkkoeien. Bovendien passen ze prima in de kringlooplandbouw op mijn bedrijf.'