Jovas-directeur: 'Geen mestgeur meer door bronaanpak'

Jovas uit het Gelderse 's-Heerenberg heeft een systeem ontwikkeld waarmee mest en urine direct in de stal worden gescheiden en apart worden afgevoerd. Dit Duosep-systeem ligt inmiddels in twee proefstallen met vrijloopkraamhokken.

Bij de eerste uitvoering liggen onder de roosters van het vrijloopkraamhok goten met steile wanden. Onderin de goot zit een smalle goot die naar één kant afloopt, zodat gier snel uit het hok verdwijnt. De mest die in de goot zit, wordt meerdere keren per dag met een klepel verwijderd.

85 procent ammoniakreductie haalbaar

'De eerste ervaringen in de proefstal laten zien dat de goten schoon blijven en er zonder koeling van de goot al een ammoniakemissiereductie van 85 procent haalbaar is', stelt Van Schriek. Dat baseert hij op de continue metingen die Jovas zelf uitvoert. Wageningen Livestock Research gaat zorgen voor de validatie van de metingen. 'We hebben wel koeling in de goot ingebouwd, maar het lijkt er sterk op dat dit niet nodig is. Daardoor kunnen de kosten ook weer omlaag.'

Naast de ammoniakemissie beperkt het systeem ook de emissie van methaan, geur en fijn stof in de stal. Methaan ontstaat normaal in een mestkelder door het rottingsproces. Door de mest snel af te voeren, krijgt dit proces in de stal geen kans. Om het voordeel te behouden, moet de mest dan wel naar een mestvergister waarin dan de methaan vrijkomt. Hoe sneller de mest uit de stal gaat, hoe hoger de opbrengst aan methaan is.

Minder geur en fijn stof

De varkenshouder en zijn medewerkers zijn ook heel tevreden over de geur en het (werk)klimaat in de stal. Dat werkt prettiger en volgens de varkenshouder lukt het om 1,5 big meer te spenen. Geurmetingen zullen aantonen wat het effect op de geuruitstoot exact is.

Het betere werkklimaat komt door minder geur, ammoniak en vocht in de stal door de snelle mestafvoer. Daarnaast heeft het systeem als voordeel dat er geen putventilatie met koude trek meer kan ontstaan wat voor de biggen en zeugen een voordeel is. Ook komt er veel minder fijn stof vrij.

Afzuiginstallatie

Uit de metingen blijkt bijvoorbeeld dat er nog wel fijn stof vrijkomt tijdens het behandelen van de biggen. Van Schriek: 'Daarvoor zou je dan dus een afzuiginstallatie op de biggenbehandelkar voor kunnen gebruiken.' Dat er doorgaans maar weinig fijn stof vrijkomt door de bronaanpak, bleek ook tijdens oudjaar. Door het afsteken van vuurwerk in de omgeving steeg het fijnstofgehalte in de twee stallen duidelijk. Ook al liggen die niet vlakbij een woongebied.

De ontwikkeling van het systeem staat niet stil. In een volgende versie komen er aan twee zijden afstortpunten voor de mest. Daardoor hoeft de klepel die de mest uit de goot schuift niet meer te kantelen en kan die met één in plaats van met twee kabels werken. Ook de afvoer van de urine wordt nog aangepast.

Zes mestpannen onder hok

Van Schriek verwacht daarnaast veel van een aangepaste versie met zes pannen onder ieder vrijloopkraamhok. 'Een student hebben we laten uitzoeken waar de mest en urine in het vrijloopkraamhok terechtkomen. Als de zeugen rond de geboorte vaststaan, komen mest en urine op een andere plek terecht dan op het moment dat ze vrij rond kunnen lopen.'

Daar kun je dan de afvoer van mest en urine op aanpassen, geeft hij aan. 'We hebben dan geen klepelsysteem nodig en krijgen toch een redelijke scheiding van mest en urine. Door de vlakke mestpannen met steile wanden en iedere twee tot drie dagen de mest afvoeren, kan de ammoniakemissie mogelijk nog verder omlaag. De eerste ronde zat op 88,5 procent emissiereductie.'