Mestverwaarder Twence wil meer groen gas geven

Een vrachtwagen van een mestdistributeur staat bij de poort van Twence. Nadat een code is ingevoerd, komt het hekwerk in beweging. Rustig trekt de oplegger op en de wagen rijdt over de brede verharding naar een overdekte losplaats. De chauffeur koppelt een slang aan en ruim 35 ton mest stroomt in een onder de vloer gelegen pompput. 10 minuten later vertrekt hij weer en zo gaat dat gemiddeld 35 keer per werkdag.

Deze middag gaat een smalle poort voor medewerkers ook een paar keer open voor een groep jonge varkenshouders. Via ForFarmers komen ruim twintig jongeren naar de ruim 2,5 jaar draaiende mestverwaardingsinstallatie van Twence in het Overijsselse Zenderen. Accountmanager biomassa Arno Brandwagt van Twence praat hen bij en leidt ze in groepjes over het complex bij een voormalige stortplaats.

Intermediairs leveren per jaar 250.000 ton mest aan van zo'n driehonderd varkenshouders van wie 80 procent actief is binnen 40 kilometer rondom de installatie. 90 procent van het volume bestaat uit vleesvarkensmest en 10 procent is zeugenmest.

'De eerste leveringscontracten verlopen dit jaar, maar ik verwacht geen problemen om die opnieuw ingevuld te krijgen', geeft Brandwagt aan. 'Sterker nog, er is dringend behoefte aan meer verwerkingscapaciteit in Nederland. Het zou de snelste klap zijn om dat bij bestaande locaties te realiseren. Daarom hebben ook wij bezoek gehad van mestgezant Raymond Knops. Onze prioriteit ligt nu bij het optimaliseren van onze processen.'

Versheid mest

Waar echt winst is te behalen, is volgens Brandwagt de monovergistingsstap. Bij 53 graden Celsius en een verblijfstijd van ruim vier weken wordt gemiddeld 18 kuub groen gas – opgewerkt tot 95 procent methaan – uit een ton mest gehaald. 'Dit is nog niet de helft van de opbrengst die mogelijk is met dagverse varkensmest', houdt hij de jonge varkenshouders voor.

'Daarom zijn wij met proeven gestart om melasse toe te voegen aan de mestkelders bij varkenshouders die hier mest leveren. Door de mest daar aan te zuren, conserveert deze beter. En deze bevat, naast meer organische stof, ook meer stikstof', legt Brandwagt uit.

In een soort ketenaanpak probeert Twence de versheid van mest te verbeteren en de klimaatimpact te verminderen. Brandwagt: 'Dat kostbare bijproduct van de raffinage van suiker uit suikerbieten voegen we in ons vergistingsproces toe. Maar door dat al op de boerderij te doen, snijdt het mes aan meerdere kanten.'

Brandwagt verwacht dat het klimaat in de stal verbetert omdat de vorming van ammoniak en methaan in mest met een zuurgraad (pH) van 5,5 flink wordt geremd. 'Versere mest zal onze vergistingsstap efficiënter maken, zodat we ruim boven de huidige 5 miljoen kuub duurzaam gas uit gaan komen, wat ons proces rendabeler maakt.'

Het bijzondere van de Twentse mestverwaarder is dat ongeveer 80 procent van het aangevoerde mestvolume wordt gezuiverd tot loosbaar water. Jaarlijks wordt 200.000 kuub water teruggebracht in het oppervlaktewater. 'We zijn in de omgeving op zoek naar bedrijven waar ze met dit zuivere water hun eigen processen meer circulair kunnen maken', zegt Brandwagt.

Het circa 3.000 ton ammoniakwater wordt afgezet bij de verbrandingsinstallatie van Twence in Hengelo om rookgassen te reinigen. Zo'n 15.000 ton mineralenconcentraat, een kalifractie, wordt via het pilotproject als kunstmestvervanger in de regionale landbouw afgezet.

De 25.000 ton vaste fractie met rond de 20 kilo fosfaat per ton mest wordt afgezet in het buitenland, zoals Duitsland en Polen. Brandwagt: 'Een extra hygiëniseringsstap voor de vaste fractie is hier niet nodig door de voldoende lange verblijfstijd in de vergister bij 53 graden Celsius.'

Poorttarief opgelopen

Waar in het voorjaar van 2024 het poorttarief 23,50 euro per ton mest was, is dat nu 6 euro hoger. 'Dat tarief is gebaseerd op de kostprijs van ons totale verwaardingsproces en die is niet gelijk aan de mestmarkttarieven', benadrukt Brandwagt. 'Maar varkenshouders kunnen vervangende verwerkingsovereenkomsten, ofwel VVO's, verkopen. En we hopen dat ze op termijn ook emissierechten terugkrijgen door de besparing op de uitstoot van CO2 en ammoniak.'

Na een rondgang over het nette complex waar de verwerkingsprocessen vergaand zijn geautomatiseerd, vertrekken de jonge varkenshouders. Ze geven aan onder de indruk te zijn van wat er bij Twence gebeurt om duurzamer varkens te produceren.