Thuring: 'Meer grip op diergezondheidmet sensortechnologie'

Met het waarnemingsvermogen van een varkenshouder is vaak niets mis. Toch duurt het soms even voordat gezondheidsproblemen worden opgemerkt. Dit komt bijvoorbeeld doordat een varkenshouder niet constant in de stal kan zijn of omdat varkens problemen zo laat mogelijk laten zien.

Sensortechnologie kan dan helpen. Door 24 uur per dag verschillende aspecten in de stal te monitoren, worden gezondheidsproblemen in een vroeg stadium opgespoord. Dat zorgt niet alleen voor minder zieke varkens, maar voorkomt ook gezondheidskosten en een verminderde groei.

‘Sensortechnologie is een goede stap om varkens nog meer gecontroleerd gezond te houden’, stelt Valentijn Thuring. Hij is varkensarts bij Coöperatie Varkensartsen. ‘Sensoren zijn een hele waardevolle aanvulling op de zintuigen van de varkenshouder.’ Door middel van een praktijkonderzoek deed hij inzichten en ervaringen op met sensortechnologie als hulpmiddel in de stal.

Test met SoundTalks

Een van de sensoren die hij in de praktijk heeft getest, is SoundTalks van Boehringer Ingelheim. Dit is een digitale microfoon in de afdeling die de hele dag door de geluiden van de varkens registreert en analyseert. Daarmee kunnen luchtwegproblemen worden opgespoord. Proefondervindelijk heeft het systeem geleerd om de hoestgeluiden te onderscheiden van andere geluiden in de varkensstal.

Registreert de sensor hoestgeluiden, dan geeft het vroegtijdig waarschuwingen aan de varkenshouder. Door die waarschuwingen kan de varkenshouder ingrijpen voordat hij of zij klinische symptomen van luchtwegproblemen bij de varkens ziet of hoort.

De waarschuwingen krijgt de varkenshouder binnen op een app op de telefoon of via de computer. ‘Het mooie van dit systeem is dat overzichtelijk te zien is wat de status van een afdeling is. SoundTalks werkt met kleuren die een status aanduiden: groen bij geen luchtwegproblemen, oranje bij opkomende luchtwegproblemen en rood bij luchtwegproblemen’, licht de varkensarts toe.

In de app is niet alleen de status van de afdeling te zien, ook de sensor die in de stal hangt verandert mee van kleur. Zo ziet de varkenshouder direct als hij de stal inloopt of er hoestgeluiden in de afdeling zijn waargenomen.

Extra check

Tijdens het praktijkonderzoek heeft Thuring gemerkt dat de varkenshouder op vrijwel hetzelfde moment als de sensor doorhad dat de varkens hoestten. In één geval was de sensor de varkenshouder sneller af. ‘De sensor geeft keurig aan wanneer er iets mis is met de luchtwegen van de dieren’, concludeert de varkensarts.

Hij ziet de sensoren vooral als een extra check. ‘Het is geen vervanging van de mens. We mogen de mens nooit uitvlakken.’ Thuring licht toe dat de sensoren uitstekend werken op koppelniveau, maar dat de ogen en de sensoren die wij van nature hebben nodig zijn om de varkens individueel te verzorgen.
Hoewel het oog en het gehoor van de varkenshouder essentieel blijft, betekent dit volgens Thuring niet dat de functie van sensortechnologie moet worden onderschat. ‘De data die een sensor registreert, zorgen ervoor dat een varkenshouder onderbouwde beslissingen kan nemen.’

Zo is bijvoorbeeld in een grafiek te zien hoe en sinds wanneer de hoestgeluiden zich hebben ontwikkeld. Thuring: ‘Deze informatie is gevalideerd en vastgelegd in plaats van dat een varkenshouder dit uit zijn herinneringen moet halen. En zich vervolgens afvraagt of hij of zij de varkens drie weken geleden misschien al heeft horen hoesten. Hierdoor kan de ondernemer onderbouwd bepalen welke maatregelen er genomen moeten worden.’

De praktijk rijp krijgen

Sensoren kunnen op ieder varkensbedrijf en in elke afdeling worden gebruikt. Er is vaak enkel een stopcontact en een draadloos netwerk nodig. Eén sensor per afdeling is over het algemeen voldoende, geeft de varkensarts aan. Door de sensor ongeveer in het midden van de afdeling op te hangen, geeft de sensor een goed beeld van de afdeling.

Welke en op hoeveel afdelingen sensoren gehangen moeten worden, is volgens Thuring afhankelijk van de wensen van de varkenshouder. ‘Bepaal welke informatie je in kaart wil brengen en wat je met deze informatie gaat doen. Het is belangrijk om een goed plan te hebben over hoe je met alle data omgaat. Denk aan hoe vaak je naar de data gaat kijken, wanneer je wil ingrijpen en wie je gaat raadplegen voor advies en behandeling’, adviseert hij.

Rijp voor de praktijk lastig

De technologieën om zieke varkens op te sporen zijn er, maar de praktijk rijp krijgen is volgens Thuring niet gemakkelijk. ‘Technologie kan ontzettend veel en heeft de laatste jaren dienst bewezen, maar er moet voorkomen worden dat een varkenshouder wordt overspoeld met data. Sensoren hebben immers alleen nut als er ook daadwerkelijk iets met de informatie wordt gedaan en er geen valse meldingen tussen zitten’.

De varkensarts vindt integratie van data, zoals een modulesysteem waarin meerdere aspecten op een plek samenkomen (bijvoorbeeld hoest, de drinkwateropname en de gewichten van de varkens) essentieel. ‘Als de data van verschillende sensoren corresponderen, maakt dat de besluitvorming, zowel preventief als curatief, nog krachtiger’, besluit Thuring.

In het bijgevoegde voorbeeld begonnen de varkens van een afdeling in enkele dagen tijd steeds heftiger te hoesten. Dit is terug te zien in de dalende lijn richting de rode status. Door snel in te grijpen, waren de varkens in enkele dagen weer de oude en kreeg de afdeling weer een groene status.

Bekijk meer over:

• sensoren
• diergezondheid varkens
• Boehringer Ingelheim