'TN Tempo gooit hoogste ogen in Finland'

In het hoofdkantoor van Topigs Nor-svin in Den Bosch spreekt commercieel manager Ger Spreeuwenberg online met adviseur Jan Vugts van HKScan. Vugts geeft aan dat tot eind 2022 alle TN70-zeugen met een Duroc werden geïnsemineerd. 'Een grote proef in 2023 op één testbedrijf en zeven praktijkbedrijven wijst uit dat wij met de TN Tempo-beer op een breed terrein vooruitgang boeken.'

Spreeuwenberg: 'De beleving in Nederland is dat onze actieve TN Tempo minder past bij varkens met lange staarten. De Finse varkenshouderij bewijst het tegendeel.'

Wat is onderzocht?

Vughts: 'In een vergelijkingsproef op één bedrijf hebben we de TN Tempo nauwkeurig vergeleken met de Deense Duroc. En bij zeven bedrijven met in totaal vijfduizend zeugen hebben we de TN Tempo onder normale omstandigheden ingezet. Een daarvan is Yli-Simola, waar we met Topigs Norsvin en Nuscience testen gaan doen.'

'De proefresultaten en praktijkervaringen waren identiek: een halve big meer levend geboren, de biggen zijn vitaler en het aantal gespeende biggen steeg. De voeropname en het gedrag van de TN Tempo-biggen en vleesvarkens zijn duidelijk anders.'

Hoe presteren de kraamzeugen?

Vughts: 'Prima. In Yli-Simola worden de zeugen in vrijloopkraamhokken gehouden van 7,5 vierkante meter. Die krijgen vijf keer per dag via het Nedap-kraamstalvoersysteem droogvoer dat door Nuscience geoptimaliseerd is. Op de top eten de hoog gezonde zeugen 11 kilo per dag.'

'Wel houden we het fris in de stal; de maximale ventilatie per zeug ligt rond 400 kuub per uur. De biggen hebben een comfortabele onderkruip en kunnen in een tochtvrije omgeving rusten. Hier worden 14,5 biggen gespeend op een leeftijd van 29 dagen met een gemiddeld gewicht van ruim 9 kilo.'

Verloopt de biggenopfok soepel?

Vughts: 'In Finland is het verplicht twee derde van de dichte vloer met maximaal 10 procent openingen te hebben per biggenplaats van 0,4 vierkante meter vloeroppervlak. Het rustgedeelte is overkapt en moet beschikken over een gevulde stroruif of er moet twee keer per dag handmatig stro worden verstrekt in de hokken. Daarnaast krijgen biggen vaak gelijktijdig brij gevoerd in lange troggen.'

'Opvallend is dat de tomen met de TN Tempo-biggen uniformer blijven en minder gevoelig zijn voor speendiarree dan de Durocs. Speendiarree is een trigger voor bijterij en het verwonden van staarten. Durocs zijn nerveuzer, waardoor meer spreiding in groei ontstaat en het antibioticagebruik toeneemt. TN Tempo's blijven rustig, zelfs als de voerinstallatie op storing valt. Gebeurt dat bij Durocs, dan is het wachten op bijterij.'

Zet dat door bij de vleesvarkens?

Vughts: 'Bij 30 tot 120 kilo levend gewicht groeien nakomelingen van de TN Tempo op al onze bedrijven zeker zo goed als de Duroc. Op sommige bedrijven zit de groei dik boven de 1.100 gram per dag. De varkens beschikken over stro en leven op 1 vierkante meter per dier met twee derde dichte vloer.'

Is het verschil tussen de genetica's echt hemelsbreed?

Vughts: 'Dit is inderdaad boven verwachting groot. Maar we hebben wel een hoge gezondheidsstatus, frisse stallen en onderkruipmogelijkheden. Verder voeren we brij op basis van wei, tarwe, gerst en meer haver en rogge in lange troggen; risicomijdende rantsoenen. Vanaf 18 graden Celsius loopt de ventilatie op naar het maximum van 120 kuub per vleesvarken per uur.'

Spreeuwenberg: 'Wij begeleiden HKScan samen met Nuscience bij het goed voeden van TN Tempo's. De aminozuurgehalten in voeders voor varkens in het traject 18 tot 45 kilo moeten voldoende hoog zijn en genoeg ruwecelstof bevatten. Overvreten in de biggenopfok ligt op de loer.'

Wat valt varkensbedrijven op die experimenteren met de TN Tempo?

Vughts: 'Vijf op de zeven bedrijven zien uniformere koppels, zeven merken dat staartbijten amper meer voorkomt en zes hebben een lager antibioticagebruik omdat gewrichtsontstekingen in de biggenopfok enorm verminderden. Daarnaast merken we in de slachterij dat het percentage perfecte karkassen hoger is. Dit komt vooral door een lager percentage beschadigde staarten en minder longafwijkingen.'

Is Finland gidsland voor Nederland?

Spreeuwenberg: 'Op het gebied van lange staarten wel. Maar voor 2034 willen de Finnen stoppen met castreren, dan zijn wij weer hun gidsland.'

Vughts: 'Ik krijg nogal wat aanvragen vanuit Nederland om te komen kijken naar hoe wij het klaarspelen om varkens met lange staarten te houden. De stal, de genetica en de voeding moeten passen. Bij biggen op 0,3 vierkante meter en kunststof roosters zie ik het geen succes worden. Brijbakken en op het scherpst van de snede brijvoerrantsoenen samenstellen, zijn ook risicofactoren op bijterij. Constant op je tenen lopen om de staarten eraan te kunnen houden, is niet volhoudbaar.'

Wanneer is de Finse geneticawissel?

Vughts: 'Wij zijn zeer tevreden over de TN Tempo. En HKScan heeft onlangs besloten om eind dit jaar helemaal over te zijn. 20.000 TN70-zeugen in onze keten worden dan allemaal geïnsemineerd met sperma van die eindbeer.'