Kamplan zet in op elektrodialyse bij mest

Elektrodialyse is een nieuwe techniek die 85 procent water uit de dunne mestfractie kan halen. Dat kan tegen veel lagere kosten dan met omgekeerde osmose. stelt Eric van Rijbroek directeur van Kamplan in Boxtel. "Met deze techniek is mestverwerking betaalbaar te houden." Dit hield hij een groep veehouderijstudenten van Helicon MBO Helmond voor.

Hij kwam min of meer bij toeval op het spoor van elektrodialyse, een techniek die drinkwaterbedrijven gebruiken. Om elektrodialyse (ED) toepasbaar te maken voor een dunne mestfractie zocht Kamplan de samenwerking met Fujifilm, een bedrijf met veel ervaring in filtertechnieken en elektrodialyse. Samen werd de techniek voor elektrodialyse van dunne mest ontwikkeld. De apparatuur is uitgebreid getest met zout water en komt nu als proefinstallatie bij Mark Vossen te staan.

Kamplan heeft de techniek van ED geïntegreerd in een totaalconcept: Total Circular Farm Concept (TCFC). Hiervoor kregen ze onlangs 50.000 euro REAP-subsidie (Regionaal Actieprogramma) van AgriFoodCapital.

TCFC gaat niet alleen zorgen voor mestverwerking maar ook voor een beter stalklimaat. Dat kan door de mest op te vangen in schoon water en heel vaak uit de stal te halen. De mest wordt dan direct gescheiden. Dat gaat volgens Van Rijbroek heel gemakkelijk als de mest vers is. De verse dikke fractie is vervolgens heel geschikt voor vergisting. Dat kan op het bedrijf zelf of juist op een lokale vergister in de buurt. Na hygiënisatie of drogen tot korrels kan de dikke fractie met daarin het grootste deel van de fosfaat via export weg.

De dunne fractie gaat in een tank waar die wordt belucht en de aanwezige stikstof verdwijnt. Met dat proces heeft Kamplan al lang ervaring op het bedrijf van Ottink (50.000 ton verwerking) in Groenlo. “Dit is een betrouwbaar proces. Er zijn wel andere manieren om stikstof uit de dunne fractie te halen, maar die zijn duurder.”

Bij het TCFC komt er nog een bewerkingstap bij die voor heel schoon water moet zorgen. Als de dunne mest de beluchting verlaat gaat de mest door een filter die de bacteriën er uit haalt. Een ultrafiltratie-stap haalt de laatste bacteriën en virussen uit de dunne fractie. ED haalt 85 procent schoon water uit de dunne mestfractie. De 15 procent is kiemvrij kaliwater, een geschikte meststof voor aardappelen.

Het water is loosbaar op het oppervlaktewater en voldoet minimaal aan dezelfde eisen als na omgekeerde osmose. Rijbroek: “Waarbij we veel minder energie nodig hebben. We werken maar met 2 bar druk terwijl omgekeerde osmose met 60 bar werkt.”

Het schone water gaat bij de TCFC dan als spoelvloeistof te dienen. “We kunnen hiermee weer naar een spoelgotensysteem. Je zet een laag water onder de roosters en vangt daarin alle mest en urine op. Dat voer je voordat er ammoniak kan ontstaan regelmatig af. Dan gaat de scheiding veel beter, dan bij mest die al een paar weken of nog veel langer in de kelder heeft gezeten. Want dan is er al veel gefermenteerd.”

Met de TCFC zijn er volgens Van Rijbroek meerdere voordelen te behalen. Hij verwacht op de eerste plaats dat de verwerkingskosten op zo’n 17 euro per kuub uitkomen. Dan zijn er de voordelen van de veel lagere transportkosten, de hogere opbrengst van biogas en het betere stalklimaat. “Zo krijg je een duurzame varkenshouderij, waar best ook nog een meerprijs tegenover mag staan.”