Maak de juiste keuzes bij vaccinatie

Op veel varkensbedrijven is het circo-virus aanwezig en ook de bacterie Mycoplasma hyopneumoniae. Het betekent niet dat ieder bedrijf dan ook maar moet gaan vaccineren tegen beide ziekten. Dat hangt er vanaf of de infecties daadwerkelijk klinische problemen en dus schades veroorzaken.

Toen het circo-virus in de jaren  1999-2000 in Nederland voor het eerst problemen gaf, hadden heel veel bedrijven daar flink last van. Er waren toen met name veel slijters onder de biggen wat een flinke schadepost opleverde. Het circo-virus heeft zich nu over vrijwel alle varkensbedrijven wereldwijd verspreid.

“Slijtende biggen door Circo komen niet meer zo veel voor”, zegt Victor Geurts, dierenarts bij MSD Animal Health. “Circo zorgt nu vaak voor groeiachterstand en een wat verhoogde uitval bij de vleesvarkens na opleg. Daarnaast blijft circo wel een wegbereider voor andere infecties. Samen met PRRS of bijvoorbeeld Mycoplasma kan het wel zorgen voor luchtwegproblemen en daardoor een flinke kostenpost opleveren”

Vaccineren tegen circo is niet perse nodig indien er geen andere triggers zoals luchtweginfecties zijn op het bedrijf en de resultaten van de vleesvarkens goed zijn. Bij achterblijvende resultaten op het vleesvarkensbedrijf en als andere luchtweginfecties een probleem zijn, is een circo-vaccinatie wel aan te raden. Daarbij is het effect van een circo-vaccinatie vrijwel altijd goed. Vaccinatie beschermt goed tegen de ziekte. Het beste moment is twee weken voor het infectiemoment of het optreden van klinische problemen wat mede via bloedonderzoek is vast te stellen. Vaccineren van de opfokgelten is volgens Geurts altijd belangrijk omdat circo bij zeugen ook vruchtbaarheidsproblemen kan geven.

Op ongeveer en kwart van de zeugenbedrijven zorgt Mycoplasma hyopneumoniae voor meer structurele problemen zoals een droge hoest bij biggen of oudere varkens. Dat kan in de eerste weken van de opfok al gebeuren maar ook later in de vleesvarkensstal. Geurts: “Door Mycoplasma wordt het slijmvlies van de luchtpijp aangetast waardoor een irritatie ontstaat die leidt tot een aanhoudende droge hoest en een hoge gevoeligheid voor andere infecties”.

De aanpak van mycoplasma hangt daarbij af van het moment waarop de infectie bij de biggen toeslaat en de situatie bij de zeugen aangezien die laatste hun biggen al kunnen besmetten in de kraamstal.

Hebben de biggen al heel vroeg in de opfok problemen door Mycoplasma dan is vaccineren middels een 2 shot strategie in de eerste levensweek en derde levensweek het beste. Treden de problemen later in de opfok op, dan is een one shot vaccinatie  in de derde week het beste. Is op het bedrijf tevens circo een probleem, dan is een combinatievaccin van mycoplasma en circo in de derde week een handige optie.

“Vaccineren bij spenen of kort daarna is geen handig moment”, zegt Geurts. “Door de stress in deze periode zal de opbouw van de weerstand onderdrukt kunnen worden. Dat geldt ook als je pas gaat vaccineren als een infectie al heel actief is.”

Als de zeugenstapel goed stabiel is voor wat betreft mycoplasma (bloedonderzoek kan dat aantonen), dan is één vaccinatie van de biggen voldoende. Is de situatie niet stabiel, dan kan de varkenshouder beter tweemaal vaccineren tegen mycoplasma, in de eerste en derde week.

“Een niet stabiele situatie voor wat betreft mycoplasma (en andere ziekten) vindt zijn oorzaak vaak in niet goed gevaccineerde en geadapteerde opfokzeugen”, weet Geurts. “Het bedrijf zal dus de vaccinatie van de opfokzeugen moeten aanpakken.”

Goed en bewust vaccineren op je eigen bedrijf? Meld je aan voor de Kennissessie Bewust goed vaccineren -Zuid of de Kennissessie Bewust goed vaccineren - Noord.