Ferment mét bacteriën vervanger van zink

Wil je de voordelen van fermentatie optimaal benutten dan moet je dat proces op precies het goede moment stoppen. “Daarnaast moet je de varkens niet alleen het gefermenteerde voer geven, maar ook de levende melkzuurbacteriën”, zegt René Schepens van European Protein op de studie-avond van Swinco. “Dan krijg je een betere darmgezondheid en haal je bij gespeende biggen betere resultaten dan met hoog zink.”

Het Deense bedrijf European Protein houdt zich alleen bezig met het fermenteren van eiwitten. Het bedrijf brengt twee producten op de markt op basis van de fermentatie van koolzaad en soja. Experimenten met fermenteren van zeewier lopen momenteel. In Nederland worden de producten van EP uitsluitend geleverd door Swinco als Opticare Ferment R (basis koolzaad) en Opticare Ferment S (basis soja).

Fermenteren van eiwitten werkt nogal anders dan het fermenteren zoals dat op brijbedrijven wordt toegepast. Het proces start met warm water en specifieke voedingsstoffen voor de melkzuurbacteriën. Daarna komen de droge grondstoffen raapzaadschroot of sojaschroot er bij. Dan gaat het proces verder als droge fermentatie gedurende vier tot vijf dagen. Het eindproduct wordt langzaam gedroogd met lage temperaturen. “De melkzuurbacteriën moeten blijven leven”, zegt Schepens. “Dat is essentieel. Je komt er niet met alleen de betere verteerbaarheid van het product. Het is ook nodig om de levende melkzuurbacteriën en het melkzuur aan de varkens te voeren. Samen levert dat het optimale resultaat in de darmen van de varkens.”

Het fermentatieproces is er op gericht dat er alleen melkzuur vrijkomt. Andere zuren maken het product onsmakelijk en geven veel energieverlies. Daarnaast worden tijdens de fermentatie de zogeheten anti nutritionele factoren (ANF’s) afgebroken. Deze factoren zitten in soja en raapzaad en hebben een negatieve invloed op de vertering en darmgezondheid. Doordat de ANF’s bij de fermentatie worden afgebroken, verbetert de vertering en verdwijnen de negatieve effecten op darmgezondheid. Daardoor kan het gefermenteerde raapzaad of sojaschroot ook in biggenvoer worden toegepast.

Door die betere verteerbaarheid is het product bij alle varkens goed toepasbaar. Het grootste effect komt niet van alleen van de betere verteerbaarheid, maar van het gezondheidseffect van het gefermenteerde voer en de nog levende melkzuurbacteriën. Schepens: “Door het speciale drogingsproces zitten er nog 10 tot 30 miljoen levende melkzuurbacteriën per gram in het eindproduct. Doordat we de levende bacteriën samen met het gefermenteerde product voeren, kun je de samenstelling van bacteriën in de dunne darm te veranderen. Er komen minder schadelijke bacteriën als coli en clostridium in de darmen en meer gunstige melkzuurbacteriën.”

Proeven in Denemarken met het voeren van gefermenteerde raap laten dan ook positieve resultaten zien. Zeugen werpen minder doodgeboren biggen en de overleving tot spenen neemt met bijna twee biggen toe. Bij gespeende biggen is de vergelijking uitgevoerd met gefermenteerde raap of een hoge dosis zink. Met het gefermenteerde product groeien de biggen na spenen 130 gram per dag meer en blijkt bijvoorbeeld dat de darmvilli langer zijn. Daarnaast kan de voerprijs omlaag omdat er minder dure eiwitbronnen nodig zijn.