Zoektocht naar gezondheidsrisico's gaat door

Opnieuw zijn er geen harde verbanden gevonden tussen wonen nabij veehouderijen en specifieke volksgezondheidsrisico’s. Aanvullend onderzoek naar het effect van endotoxinen en fijnstof gaat door. Desondanks adviseert de Gezondheidsraad de overheid om de ammoniakuitstoot verder terug te dringen en hot spots van fijnstof aan te pakken.

Het reductieniveau is een politieke afweging, vermeldt de Raad in het vervolgadvies Gezondheidsrisico’s rond veehouderijen. “Naar mijn oordeel zijn er aanwijzingen dat wonen in de buurt van veehouderijen specifieke gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. De bewijskracht voor causaliteit schiet echter tekort. Wel kunnen zich rond veehouderijbedrijven verhoogde fijnstofconcentraties voordoen. Aanpak van dergelijke hot spots wordt aanbevolen in het advies Gezondheidswinst door schonere lucht. Reductie van de uitstoot van ammoniak vanuit de veehouderij, dat bijdraagt aan de vorming van fijnstof, is eveneens van belang ter bevordering van de volksgezondheid als geheel”, schrijft prof. dr. Pim van Gool, voorzitter van de Gezondheidsraad in de aanbiedingsbrief.

Indirect effect ammoniak

Ammoniak heeft mogelijk een indirect effect op een afnemende longfunctie. Secundair fijnstof, fijnstofdeeltjes die worden gevormd doordat ammoniak met andere stoffen in de lucht reageer, zou dat wel kunnen zijn. De Commissie Luchtkwaliteit heeft zich daarover gebogen. Secundair fijnstof vormt zich pas na enige tijd en heeft zich dan al over grotere afstanden verspreid. Volgens die commissie is niet te verwachten dat concentraties secundair fijnstof op zeer lokale schaal rond veehouderijen significant hoger zijn dan op grotere afstand. Dat de gezondheidsrisico’s ten gevolge van blootstelling aan secundair fijnstof voor omwonenden van veehouderijen hoger zouden zijn dan voor mensen die verder weg wonen, acht de commissie daarom niet aannemelijk.

Gezondheidsrisico’s breder zien

Volgens de Gezondheidsraad gaat het bij wonen in de buurt van veehouderijen om meer dan alleen gezondheidsrisico’s: welbevinden, leefbaarheid en hoe verschillend mensen tegen risico’s aankijken. In verband hiermee dient het beleid zich bijvoorbeeld ook te richten op het terugdringen van geurhinder en op een betere naleving van de bestaande voorschriften. Ook is volgens de Raad blijvende aandacht nodig voor nieuwe vormen van bedrijfsvoering en bedrijfshygiëne. Daarvan zullen niet alleen omwonenden kunnen profiteren, maar ook werknemers in de veehouderijsector. Bovendien zal het dierenwelzijn ermee gediend kunnen worden.

Lees het vervolgadvies.